1,6K

Województwo podkarpackie od wieków zachwyca swoją różnorodnością kulturową, religijną, narodową. Piękne, jedyne w swoim rodzaju podkarpackie perełki. Każda inna, położona pośród drzew, czasem w centrum wioski, innym razem na polanie pośród pastwisk. Cerkwie na Podkarpaciu są jednym ze śladów wielowiekowej różnorodności i wspaniałym świadectwem wyjątkowej architektury drewnianej i nie tylko.

Wiele mówi się dzisiaj o cerkwiach na Podlasiu, ale czy wiesz, że także na Podkarpaciu znajdziesz piękne cerkwie? Widząc jedną z nich już wiesz, że ruszysz ich śladem, by odkryć ich jak najwięcej… Przekonaj się sam i rusz w niesamowitą podróż przez podkarpacki Szlak Architektury Drewnianej i nie tylko.

Cerkwie na Podkarpaciu

Od wieków na Podkarpaciu mieszkali prawosławni, grekokatolicy czy ludzie wyznania rzymskokatolickiego. Polacy, Rusini, Łemkowie, Bojkowie i wiele więcej stanowili od lat różnorodną mieszankę, która widoczna jest w architekturze na Podkarpaciu. Choć dzisiaj wciąż podziwiać można wiele wspaniałych cerkwi na Podkarpaciu, trudno zapomnieć o tym, że zachowała się do dzisiaj ledwie połowa z tego, co tutaj mieliśmy. Historia nie była łaskawa – polityka wysiedleń sprawiła, że kolejne cerkwie popadały w ruinę, niektóre zostały spalone, a te, które się zachowały, w dużej liczbie dzisiaj są zamienione w kościoły katolickie. Z jednej strony pozwoliło to im przetrwać, z drugiej zaś niewątpliwie straciły nieco swojego oryginalnego wystroju. Co jednak nie budzi żadnej wątpliwości to fakt, że cerkwie na Podkarpaciu są wyjątkowe i warto je zobaczyć!

Cerkwie na Podkarpaciu – Szlak Architektury Drewnianej 

Wiele z cerkwi na Podkarpaciu leży na tzw. Szlaku Architektury Drewnianej. Szlak ten roztacza się na Podkarpaciu, w Małopolsce, na Śląsku, a także w województwie świętokrzyskim. Jednak to właśnie podkarpacka część szlaku ma najwięcej tras – aż 9. Na podkarpackiej części Szlaku Architektury Drewnianej znajdziesz aż 127 obiektów na szlaku o długości 1202km! Jest on jednym z najpiękniejszych widocznych dziś śladów tradycyjnego wykorzystania drewna w architekturze. Głównie znajdziesz tutaj cerkwie i kościoły, ale zobaczyć można także dwory, skanseny i drewniane chaty. W tym wpisie jednak skupimy się przede wszystkim na cerkwiach na Podkarpaciu, jako jednym z najpiękniejszych śladów różnorodności województwa podkarpackiego. Są one przykładem bogatej historii Podkarpacia, jego mieszkańców i lokalnej architektury.

We wpisie tym przedstawimy Ci cerkwie na Podkarpaciu – kilkanaście obiektów przez nas wybranych. Większość z tych obiektów leży na Szlaku Architektury Drewnianej. Pokażemy Ci także kilka miejsc powiązanych z cerkwiami podkarpackimi, które warto także odwiedzić. Większość pokazanych tu cerkwi znajduje się w Beskidzie Niskim, ale znajdziesz tu także 2 cerkwie w Bieszczadach, byś miał świadomość, że także tam znajdziesz cerkwie i wiedz, że jest ich tam znacznie więcej. Na końcu tego wpisu znajdziesz zaś mapę z zaznaczonymi obiektami, które zostały tutaj opisane. Dzięki temu łatwiej będzie Ci zorganizować swoją własną wycieczkę przez cerkwie na Podkarpaciu. 

Cerkwie podkarpackie – Cerkiew Opieki Bogurodzicy w Chyrowej

Dawna cerkiew Opieki Bogurodzicy w Chyrowej dzisiaj jest kościołem rzymskokatolickim pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Położona jest na wzniesieniu we wsi Chyrowa, u podnóża wzgórza o tej samej nazwie. Nie jest dokładnie znana data budowy cerkwi, przyjmuje się jednak, że powstała w 1780 roku, o czym informuje wyryty cyrylicą napis na nadprożu “21 czerwca 1780”. Cerkiew ta oryginalnie była greckokatolicką cerkwią łemkowską. Legenda głosi, że na pobliskim drzewie pojawił się, bez ludzkiej interwencji, cudowny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, który wcześniej znajdował się na Węgrzech. Obraz ten próbowano zawieźć na Słowację, jednak wrócił on do Chyrowej. Ponoć wtedy podjęto decyzję o zbudowaniu świątyni, w której będzie można umieścić cudowny obraz. Przez lata cerkiew w Chyrowej i tutejszy obraz był celem licznych pielgrzymek.

W 1947 roku cerkiew przejęła parafia rzymskokatolicka w Dukli. Przez lata niszczała, nieremontowana i 1982 roku rozpoczęto rozbiórkę świątyni. Na całe szczęście rozbiórkę wstrzymano, dzięki czemu możemy podziwiać cerkiew po dziś dzień. Cerkiew przejęła parafia w Iwli i końcem lat osiemdziesiątych poddano ją gruntownemu remontowi. W środku zobaczyć można m.in. piękny rokokowy ikonostas. Niestety większość dawnej polichromii nie zachowała się po dziś dzień, zniszczona przez wilgoć. Cerkiew jest trójdzielna, nawa i babiniec drewniane, zaś zakrystia murowana. Przepiękny obiekt położony w malowniczej okolicy, wpisany do zabytków Szlaku Architektury Drewnianej.

Pod cerkwią/kościołem znajduje się parking, gdzie można zostawić auto. Zimą w pobliżu, w Chyrowej, funkcjonuje stok narciarski z trzema wyciągami, z którego uwielbiają korzystać miłośnicy zimowego szaleństwa.

Cerkiew pw. św. Kosmy i Damiana w Krempnej

Świątynia w Krempnej była dawniej łemkowską cerkwią greckokatolicką, od 1947 roku jest rzymskokatolickim kościołem filialnym parafii św. Maksymiliana Kolbe w Krempnej. Stało się tak ze względu na przesiedlenie ludności łemkowskiej po II wojnie światowej.

Obiekt, który możemy podziwiać po dziś dzień, został wybudowany w 1782 roku. Do budowy wykorzystano materiały ze starszej cerkwi, która stała w tym samym miejscu przez ok. 275 lat. Dzisiejsza cerkiew jest obiektem typowym dla architektury zachodniołemkowskiej. Ostatecznie bowiem mieszkała tu niegdyś spora społeczność łemkowska. Jest świątynią trójdzielną – prezbiterium, nawa, babiniec. Co ciekawe, z oddali można zobaczyć nieznaczne pochylenie prezbiterium i babińca do środka, co związane jest z osiadaniem terenu. W środku zobaczyć można wspaniały ikonostas z pierwszej połowy XIX wieku, ale także fragment starego ikonostasu z XVII wieku. W 2007 podczas remontu, do środka świątyni runęła kopuła i dach nawy głównej. Na szczęście udało się przywrócić świątyni jej dawną świetność, dzięki czemu możemy ją podziwiać po dziś dzień.

Cerkiew włączono do obiektów Szlaku Architektury Drewnianej, jest typowym przykładem budowli sakralnych na Łemkowszczyźnie.

Pod cerkwią/kościołem znajduje się parking, gdzie można zaparkować swój samochód. Cerkiew jest często zamknięta, ale obok znajduje się zakrystia, w której można poprosić o otwarcie świątyni i umożliwienie jej zobaczenia w środku. 

Cerkwie podkarpackie – Cerkiew św. św. Kosmy i Damiana w Kotani

Dawna łemkowska cerkiew w Kotani wybudowano jeszcze w 1782 roku jako świątynia greckokatolicka. Obecnie jest ona kościołem rzymskokatolickim filialnym pobliskiej parafii w Krempnej. Przez lata służyła tutejszej ludności łemkowskiej, która została stąd wysiedlona po II wojnie światowej. Przez niemal 20 lat stała pusta i niszczała, aż w latach 60-tych XX wieku doczekała się remontu. Cerkiew w całości rozebrano, uzupełniono luki i braki, zakonserwowano i złożono ją ponownie w całość. Ikonostas, który zdobił wnętrze, zabrano do Muzeum Ikon w Łańcucie, skąd jednak powrócił w 2010 roku.

Cerkiew jest trójdzielna, o konstrukcji zrębowej. Wokół cerkwi podziwiać można wspaniałe lapidarium, które utworzono tutaj w 1963 roku. Składają się na nie nagrobki i krzyże łemkowskie z cmentarzy w Rozstajnym, Grabiu i Żydowskim. Warto się im przyjrzeć, robią ogromne wrażenie, niektóre pochodzą nawet z XIX wieku.

Obiekt w Kotani jest położony bardzo blisko cerkwi w Krempnej i po drodze do dwóch kolejnych cerkwi – w Świątkowej Małej i Wielkiej. Dlatego też warto połączyć je w jedną wycieczkę.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Świątkowej Małej

Świątynia w Świątkowej Małej również była dawniej łemkowską cerkwią greckokatolicką. Dzisiaj zaś jest kościołem filialnym parafii rzymskokatolickiej w Desznicy. Wybudowana w 1762 roku, w 1927 roku w wyniku tzw. schizmy tylawskiej, większość mieszkańców przeszło na prawosławie i zaczęło uczęszczać na nabożeństwa do innej świątyni. Zaś cerkiew w Świątkowej Małej zamknięto w 1931 roku. Po latach zamknięcia, w latach 50-tych cerkiew została rozkradziona i zdewastowana, tracąc swoje unikatowe wnętrza. W latach 70-tych ponownie stała się celem ataku złodziejaszków, którzy wycięli dzieła z tutejszego ikonostasu… Ikonostas nigdy nie został uzupełniony, przypominając o dawnych, bolesnych dziejach. Dopiero w 2010 roku cerkiew, a wtedy już kościół, poddany został gruntownemu remontowi, który przywrócił choć częściowo dawną świetność.

Cerkiew w Świątkowej Małej jest świątynią drewnianą, trójdzielną – prezbiterium, nawa, babiniec. Zniszczony przez złodziei ikonostas zachował się po dziś dzień i wciąż znajduje się we wnętrzu, gdzie zauważyć można braki po kradzieży. Cerkiew jest obiektem w ramach Szlaku Architektury Drewnianej na Podkarpaciu.

Z cerkwi w Świątkowej Małej koniecznie wybierz się do pobliskiej Świątkowej Wielkiej. Obie wsie oddalone są od siebie o zaledwie kilka minut, a są to jedne z najpiękniejszych obiektów na Podkarpaciu. Za cerkwią w Świątkowej Małej znajdziesz mały cmentarz z wielowiekowymi nagrobkami. Niektóre z nich zapisane cyrylicą, przypominają o dawnych czasach i różnorodności na tych terenach.

Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Świątkowej Wielkiej

Niesamowita łemkowska cerkiew greckokatolicka w Świątkowej Wielkiej wyróżnia się na tle pozostałych cerkwi na Podkarpaciu. W 1986 roku przejął ją kościół katolicki i stała się filią parafii w Desznicy.

Cerkiew, którą podziwiać możemy do dzisiaj, wybudowana została w 1757 roku, na miejscu dawnej cerkwi prawosławnej. Co ciekawe, początkowo stała ona w zupełnie innym miejscu, nad potokiem Świerzówką, który wzbierał wodę w czasie wzmożonych opadów deszczu. Dlatego też mieszkańcy przenieśli cerkiew w inne miejsce, dalej od potoku i bliżej drogi, tu, gdzie stoi po dziś dzień.

Po “Akcji Wisła” cerkiew została opuszczona i przez lata pozostawała zamknięta. Równocześnie jednak padała ofiarą złodziei, którzy ukradli dwa tutejsze ikonostasy. Dopiero w 1986 roku cerkiew przejął kościół rzymskokatolicki i zaadaptował wnętrza pod świątynię katolicką. Przeprowadzono gruntowny remont, który częściowo pomógł przywrócić dawną świetność. Cerkiew jest drewniana, trójdzielna. Dawna cerkiew przez lata była malowana na zielony, niebieski i czerwony. Jednak po przejęciu cerkwi przez kościół katolicki i remoncie, dawna cerkiew była w tradycyjnych odcieniach drewna. Dopiero kilka lat temu ponownie pomalowano cerkiew na oryginalne kolory, co czyni ją niezwykle oryginalną. Cerkiew w Świątkowej Wielkiej znajduje się na liście obiektów Szlaku Architektury Drewnianej.

Tuż pod cerkwią znajduje się parking, na którym można zostawić samochód. Dookoła cerkwi na tutejszych polanach zobaczyć można kucyki, które będą atrakcją szczególnie dla dzieci. 

Cerkwie podkarpackie – Cerkiew Opieki Matki Boskiej w Komańczy

W Komańczy cerkiew Opieki Matki Bożej jest repliką poprzedniej, zbudowanej tutaj początkiem XIX wieku. Poprzednia cerkiew spłonęła w pożarze w 2006 roku. Przyczyną pożaru było zaprószenie ognia przez turystów, dlatego też dzisiaj wprowadzono absolutny zakaz używania tutaj ognia.  Dzisiejsza cerkiew zbudowano wspólnymi siłami lokalnej społeczności, przy wsparciu państwa, w latach 2008-2010. Dzisiaj jest to wierna kopia swojej poprzedniczki. Jest to cerkiew prawosławna, która zachwyca nie tylko z zewnątrz, ale także wewnątrz. Po dziś dzień na nabożeństwa przyjeżdżają tutaj także wierni ze Słowacji.

Co ciekawe, cerkiew ta była cerkwią greckokatolicką do 1963 roku, kiedy to zmieniono ją na cerkiew prawosławną. Leży ona na wzgórzu nazywanym lokalnie Pełeszuła Mirka, na uboczu. Cerkiew Opieki Matki Bożej jest cerkwią w stylu wschodnio-łemkowskim. Za cerkwią znaleźć można cmentarz, na którym zobaczysz także stare groby z nagrobkami napisanymi cyrylicą i pięknymi krzyżami. Cerkiew w Komańczy leży na Szlaku Architektury Drewnianej.

Pod cerkwią znajduje się mały parking, na którym można zostawić samochód. Cerkiew otwarta jest w dni nabożeństw, kiedy to, poza czasem trwania nabożeństwa, można zwiedzać jej wnętrze. 

Cerkiew św. Mikołaja w Rzepedzi

Przepiękna cerkiew w Rzepedzi wybudowano w 1824 roku jako typową cerkiew północno-wschodnio-łemkowska. Co ciekawe, dzisiaj jest ponoć wykorzystywana wspólnie przez wiernych kościoła łacińskiego i bizantyjskiego. Cerkiew była czynna do “Akcji Wisła” kiedy to wysiedlono stąd mieszkańców, a sama świątynia została splądrowana przez Ludowe Wojsko Polskie. Najpierw funkcjonowała jako rzymskokatolicka kaplica pogrzebowa, jednak w latach 70-tych została wyremontowana przez powracających tutaj, wcześniej wysiedlonych, grekokatolików.

We wnętrzu zachował się ikonostas, jednak wiele ikon zostało stąd wykradzionych. Warto także zobaczyć cmentarz przycerkiewny, na którym znaleźć można piękne, stare krzyże. Cerkiew w Rzepedzi należy do obiektów Szlaku Architektury Drewnianej.

Cerkiew w Rzepedzi jest malowniczo położona na wzgórzu, pośród drzew. Pod cerkwią znajdują się miejsca, gdzie można zostawić auto. 

Cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Boskiej w Szczawnem

Położona na wzgórzu nieopodal drogi do Komańczy, pośród drzew, zachwyca. Zbudowano ją końcem XIX wieku oryginalnie była cerkwią greckokatolicką, obecnie jest to świątynia prawosławna. Po II wojnie światowej i wysiedleniach, cerkiew opustoszała, dalej zaś stała się magazynem dla PGR. Sprzedano ją i trafiła w ręce prywatne, właściciele planowali rozbiórkę, do której na szczęście nie doszło. Ostatecznie stała się własnością wiernych prawosławnych i funkcjonuje jako cerkiew prawosławna po dziś dzień.

Cerkiew w Szczawnem jest obiektem trójdzielnym, drewnianym. Ponoć we wnętrzu zobaczyć można piękne polichromie, o czym niestety nie mieliśmy szansy się przekonać. Cerkiew jest obiektem na Szlaku Architektury Drewnianej, do dzisiaj nie doprowadzono do niej elektryczności.

U podnóża wzniesienia, na którym położona jest cerkiew, znajduje się parking, na którym można zostawić samochód. Cerkiew w Szczawnem znajduje się bardzo blisko Rzepedzi i Komańczy, można więc zobaczyć je podczas jednej wycieczki. 

Cerkwie podkarpackie – Cerkiew pw. Zaśnięcia Bogurodzicy w Bałuciance

Świątynia w Bałuciance niegdyś była łemkowską cerkwią greckokatolicką, obecnie jest kościołem rzymskokatolickim. Leży malowniczo w górnej części wsi Bałucianka, tuż obok szkoły. Choć nie jest znana dokładna data wybudowania cerkwi, uważa się ją za jedną z najstarszych cerkwi na Łemkowszczyźnie. Pochodzić ma bowiem z XVII-XVIII wieku. Korzystać z niej mieli nie tylko grekokatolicy, ale także okoliczni rzymscy katolicy.

Po wysiedleniu ludności łemkowskiej, cerkiew w 1946 roku przejął kościół rzymskokatolicki. Po wybudowaniu nowego kościoła, opustoszała i niszczała. Dopiero w 2009 roku podjęto się gruntownego remontu świątyni, dzięki czemu przywrócono jej dawny wygląd. Jest to cerkiew trójdzielna, drewniana, we wnętrzu wciąż można podziwiać piękny ikonostas. Jednak niektóre ikony przewieziono do Muzeum Ikon w Łańcucie, a także do Skansenu w Sanoku, gdzie można je wciąż oglądać. Obok świątyni znajduje się dzwonnica, w której niegdyś znajdować się miały 3 dzwony. Cerkiew została wpisana na listę obiektów Szlaku Architektury Drewnianej.

Tuż pod cerkwią znajduje się parking, gdzie można zostawić swój samochód. Za cerkwią znajduje się cmentarz, na którym można zobaczyć stare krzyże, pochodzące z XIX wieku. Warto się im przyjrzeć. 

Cerkiew pw. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Króliku Wołoskim

Cerkiew leży za domami Królika Polskiego, w nieistniejącej już dzisiaj wsi- Królik Wołoski. Jest to zupełnie inny obiekt niż opisane przez nas wyżej, gdyż jest to świątynia murowana. Zbudowano ją w XIX wieku na miejscu dawnej, drewnianej cerkwi. Po wysiedleniu mieszkańców Królika Wołoskiego po II wojnie światowej, trafiła ona w ręce lokalnego PGR i zamieniono ją w magazyn.

Tuż obok cerkwi znaleźć można liczne groby, wiele z nich pochodzi jeszcze z XIX wieku. Piękne, bogato zdobione krzyże i wyryte cyrylicą napisy świadczą o tutejszej różnorodności dawnego Królika Wołoskiego. Znajduje się tutaj także ukryta pośród drzew dawna dzwonnica. Cerkiew jest obiektem murowanym, dlatego też nie znajduje się na liście Szlaku Architektury Drewnianej.

Cerkiew w Króliku Wołoskim jest obecnie w remoncie. Mamy więc nadzieję, że już niedługo będzie można ponownie podziwiać jej piękno. Warto jednak tutaj podjechać także ze względu na cmentarz obok cerkwi. 

Cerkiew św. Paraskewy w Daliowej

Przepiękna cerkiew greckokatolicka w Daliowej powstała w 1933 roku na miejscu dawnej cerkwi, która spłonęła 2 lata wcześniej. Daliowa to ponoć jedna z najstarszych wsi w tej okolicy, powstała jeszcze w XIV wieku. Cerkiew w Daliowej po “Akcji Wisła” przejął lokalny PGR i zamieniona na magazyn. Dzięki finansowemu wsparciu Łemków ze Stanów Zjednoczonych, przeszła gruntowny remont, który przywrócił jej dawną świetność. Otwierana jest jedynie w wybrane święta, kiedy to odbywają się tutaj nabożeństwa.

Cerkiew w Daliowej zbudowano w tzw. ukraińskim stylu narodowym, na planie krzyża, z dużą kopułą w centralnej części cerkwi. We wnętrzu jest ponoć dość pusto. Stary ikonostas spłonął wraz ze starą cerkwią, nowego nie ma ze względu na brak funduszy. Część ikon znajduje się zaś w Muzeum we Lwowie. Cerkiew w Daliowej nie należy do obiektów Szlaku Architektury Drewnianej.

Auto można zostawić obok cerkwi. Położona jest ona malowniczo pośród drzew i krzewów. Niedaleko cerkwi znajduje się cmentarz, na którym można znaleźć stare nagrobki.

Cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku

Absolutnie przepiękne miejsce, którego nie powinno się pominąć, będąc w Bieszczadach. Była to cerkiew prawosławna, później greckokatolicka, dzisiaj zaś jest kościołem katolickim. Dzisiejsza cerkiew w Smolniku pochodzi z 1791 roku i jest cerkwią w stylu bojkowskim. Cerkiew ta jest świadectwem istnienia niegdyś wsi Smolnik, z której po dziś dzień nie pozostało zbyt wiele… Dawna wieś powstała, jak większość bieszczadzkich wiosek, w XV wieku i podzieliła los innych (pisaliśmy o tym w naszym wpisie o opuszczonych, wysiedlonych wioskach w Bieszczadach tutaj). Po dawnej wsi pozostały przydrożne krzyże, studnie, fundamenty i samotna cerkiew.

Cerkiew w Smolniku zbudowano w tzw. archaicznym stylu bojkowskim, unikat w Polsce. Jest świątynią trójdzielną, skierowaną ku wschodowi, środkowa część jest większa od pozostałych dwóch. We wnętrzu zobaczyć możesz piękną polichromię z XVIII wieku, która przetrwała po dziś dzień. Cerkiew w Smolniku została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, jest także obiektem na Szlaku Architektury Drewnianej.

Pod cerkwią znajduje się parking, a dookoła piękne pastwiska, na których często wypasają się kozy. Tuż przy drodze prowadzącej do cerkwi znaleźć można Bieszczadzką Kozę, gdzie można kupić lokalne, wspaniałe sery. Warto się zatrzymać i spróbować kilku z nich. 

Cerkwie podkarpackie – Cerkiew św. Mikołaja w Chmielu

Dawna cerkiew grekokatolicka w Chmielu wybudowana została w 1906 roku, zaś od 1969 stała się kościołem rzymskokatolickim. Po II wojnie światowej, po przesiedleniach, opuszczono ją i stała się magazynem lokalnej Ochotniczej Straży Pożarnej. Co ciekawe, ponoć końcem lat 60-tych planowano cerkiew…spalić, na potrzeby kręcenia filmu “Pan Wołodyjowski”. Ekipa filmowa uzyskała wszystkie zgody, jednak dzięki protestom konserwatorów zabytków, z pomysłu się wycofano i cerkiew przetrwała do dzisiaj.

Tuż obok cerkwi znajduje się nagrobek, pochodzący z XVII wieku, na którym wyryto inskrypcję w języku cerkiewnosłowiańskim. Znaleźć go można pod zadaszeniem chroniącym zabytek przed niszczeniem. Prócz tego dookoła cerkwi znaleźć można nagrobki z XIX i XX wieku. Cerkiew w Chmielu jest częścią Szlaku Architektury Drewnianej.

Pod cerkwią w Chmielu znajduje się parking, na którym można zostawić auto. 

Cerkiew św. Mikołaja w Zyndranowej

Murowana cerkiew prawosławna w Zyndranowej znajduje się w samym centrum wsi, tuż obok Muzeum Kultury Łemkowskiej. Została wzniesionia w latach 80-tych XX wieku jako pierwsza cerkiew zbudowana na Łemkowszczyźnie po II wojnie światowej. Co ciekawe, niegdyś stała tutaj inna cerkiew, przetrwała ona obie wojny światowe. Rozebrano ją w latach 60-tych z uwagi na swój zły stan. Wtedy jednak władze zapewniły, że powstanie tutaj nowa cerkiew. Słowa dotrzymano po ok. 20 latach, kiedy to wzniesiono dzisiejszą cerkiew w Zyndranowej. Udało się ją wybudować wspólnymi siłami lokalnej społeczności mimo niesprzyjających warunków, które panowały podczas stanu wojennego. Ówczesne władze nie sprzyjały budowaniu jakiejkolwiek świątyni, nieważne jakiego wyznania.

Jest to obiekt trójdzielny, muranowany, dlatego też nie jest on częścią Szlaku Architektury Drewnianej.

Tuż obok cerkwi znajduje się wspaniałe Muzeum Kultury Łemkowskiej, które zdecydowanie warto odwiedzić. Można tam zobaczyć tradycyjne budownictwo łemkowskie, wraz z oryginalnym, zachowanym po dziś dzień wyposażeniem wnętrz. Warto muzeum zwiedzić z tamtejszym przewodnikiem, który oprowadzi Cię nie tylko przez wnętrza, ale także opowie ciekawą historię Łemków na tych terenach. 

Cerkwie na Podkarpaciu – Muzeum Historyczne w Sanoku i Muzeum Ikon w Łańcucie

Jeśli interesują Cię cerkwie na Podkarpaciu, a przede wszystkim chcesz zobaczyć to, co zachowało się do dzisiaj z niektórych cerkwi, warto wybrać się do Muzeum Historycznego w Sanoku i Muzeum Ikon w Łańcucie. W obu tych miejscach zobaczysz wspaniałe ikony i ikonostasy. Pamiętać musisz, że niegdyś cerkwie na Podkarpaciu były dużo liczniejsze. Dziś wiele z nich przejął kościół katolicki, co paradoksalnie, pozwoliło im przetrwać i dzięki temu uniknęły one rozbiórki. Jednak po “Akcji Wisła” wiele podkarpackich cerkwi zostało spalonych, rozkradzionych, niszczonych.

To, co udało się zachować z wnętrz, w dużym stopniu znajdziesz w Łańcucie i Sanoku. Mówi się także, że wiele z podkarpackich ikon znajduje się dzisiaj np. we Lwowie lub innych częściach Ukrainy. Jednak w Łańcucie i Sanoku zobaczysz wspaniałą kolekcję, przy której można spędzić wiele godzin, przyglądając się pięknym dziełom. Przypominają one o bogatej historii Podkarpacia, o różnorodności religijnej i kulturowej tego regionu Polski. Jeśli będziesz w okolicy, koniecznie się wybierz.

Cerkwie na Podkarpaciu – mapa

Cerkwie na Podkarpaciu – wycieczka inna niż wszystkie

Wpis ten przedstawił Ci 14 cerkwi na Podkarpaciu – jak widzisz, każda z nich jest wyjątkowa i jedyna w swoim rodzaju. Musisz jednak wiedzieć, że jest ich tutaj znacznie więcej. Już sam Szlak Architektury Drewnianej na Podkarpaciu to 127 obiektów, z czego absolutną większość stanowią cerkwie. Prócz pięknych drewnianych świątyń, znaleźć można także te murowane. Cerkwie na Podkarpaciu są śladem dawnej różnorodności wyznaniowej, kulturowej Podkarpacia, a wiele z nich dzisiaj jest kościołami katolickimi. Jadąc jednak przez Podkarpacie, na znakach znajdziesz drogowskazy właśnie na cerkwie, bo tym oryginalnie przecież są. Historia nie była łaskawa dla wiernych cerkwi, przesiedlenia sprawiły, że wiele z nich opustoszało, ale także wiele z nich zostało spalonych czy zdewastowanych. To jednak, co dzisiaj możemy podziwiać, tworzy niesamowity klimat na Podkarpaciu i zasługuje na szacunek i troskę każdego z nas. I zasługuje, by ruszyć w podróż poprzez cerkwie na Podkarpaciu – nie pożałujesz!

Jeśli lubisz odkrywać piękne cerkwie koniecznie odwiedź także Podlasie z Antek w podróży, u którego znajdziesz świetny wpis o Podlaskich cerkwiach.

Zobacz nasz film o Podkarpaciu! Znajdziesz w nim także wspaniałe cerkwie na Podkarpaciu!

Noclegi Podkarpacie

Zobacz ciekawe noclegi w województwie podkarpackim i Beskidzie Niskim!

Booking.com

MASZ PYTANIA? WĄTPLIWOŚCI? CHCESZ DOWIEDZIEĆ SIĘ CZEGOŚ WIĘCEJ

• Szukasz więcej informacji na temat Podkarpacia? Zaglądaj do nas na Instagram i Facebook, gdzie publikujemy więcej na temat atrakcji Podkarpacia!
• Nie zapomnij, że na blogu czeka na Ciebie także wpis o Opuszczonych Wioskach w Bieszczadach, który opowiada o podkarpackich tajemnicach i wysiedleniach tych terenów, a także wpis o Zamkach na Podkarpaciu.
• Zerknij także do naszego wpisu o Atrakcjach Podkarpacia – zobacz jak tutaj różnorodnie!
• Na naszym kanale znajdziesz także film o Podkarpaciu, nie zapomnij go oglądnąć!
• Jeśli wybierasz się w podróż, sprawdź nasze inne wpisy, znajdziesz w nich mnóstwo inspiracji!

We wpisie tym znajdziesz linki afiliacyjne. Rezerwując nocleg za ich pomocą otrzymujemy małą prowizję, dzięki której utrzymujemy bloga. Cena dla Ciebie pozostaje taka sama, my zaś możemy dalej tworzyć tutaj treści dla szukających podróżniczych inspiracji. Z góry dziękujemy Ci bardzo za Twoje wsparcie w rozwoju tego bloga.