Konkatedra Świętego Jana w Valletcie – perła baroku, Caravaggio i Zakon Maltański

1,6K

Bez wątpienia każdy, kto wybiera się na Maltę, planuje także zwiedzanie Valletty. Nic dziwnego, stolica Malty to jedno z najpiękniejszych miast w całym malutkim państwie. Choć Valletta zachwyca uroczymi uliczkami pełnymi eleganckich kamienic, malowniczymi placykami, gdzie można usiąść w kawiarence na kawie czy lampce wina, nie można także zapomnieć o jednym z najważniejszych zabytków Valletty. Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela w Valletcie to miejsce, którego nie powinno się pomijać w czasie zwiedzania stolicy Malty.

Być może z zewnątrz niepozorna, nie wygląda, jakby mogła w swoich wnętrzach kryć wiele skarbów. Ale to całkowicie złudne wrażenie. To, co Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela kryje w swoich wnętrzach jest trudne do opisania słowami i pokazania na zdjęciach. Trzeba to bowiem zobaczyć na własne oczy. Zobacz, dlaczego warto odwiedzić konkatedrę Św. Jana w Valletcie, jaka jest historia świątyni, ile to kosztuje i co możesz zobaczyć w środku.

Katedra Świętego Jana czy Konkatedra Świętego Jana?

Choć potocznie wiele osób, szczególnie turystów, świątynię w Valletcie nazywa katedrą, jest to określenie błędne. Jest to bowiem Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela. Skąd taka nazwa? Główną świątynią katolicką Malty jest katedra w Mdinie – Katedra św. Pawła, o której możesz przeczytać w naszym wpisie – Mdina czyli maltańska perła. Za czasów Zakonu Maltańskiego, świątynia w Valletcie była kościołem konwentualnym. W latach 20-tych XIX wieku biskup Malty uzyskał pozwolenie na używanie kościoła św. Jana w Valletcie jako alternatywną świątynię i stolicę maltańskiego kościoła. Tak też świątynia w Valletcie formalnie wyrosła do rangi konkatedry. Tym samym dzieli ona siedzibę archidiecezji rzymskokatolickiej na Malcie ze starszą świątynią – katedrą św. Pawła w Mdinie. Stąd właśnie wzięła się nazwa.

Zobacz nasze przewodniki o Malcie – e-booki o Malcie!

Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela- historia świątyni

Po przybyciu na Maltę Zakonu Joannitów, stolicę państwa przeniesiono z Mdiny do Birgu. Stało się to głównie za sprawą braku dostępu do morza dotychczasowej stolicy Malty – Mdiny. Birgu zaś położone było u wybrzeży Wielkiego Portu. Dzięki temu Zakon mógł mieć cały czas dostęp do swojej doskonałej floty i szybko reagować w razie zagrożenia.

Po zwycięstwie nad Osmanami w Wielkim Oblężeniu Malty w 1565 roku, Wielki Mistrz Zakonu Maltańskiego – Jean Parisot de la Valette postanowił wybudować nową stolicę Malty, na przeciwległym brzegu Wielkiego Portu, na wzgórzu i półwyspie Sciberras. A nowa, wspaniała stolica Malty potrzebowała wyjątkowej świątyni. Tak też pomiędzy 1573 a 1578 rokiem powstawała świątynia św. Jana Chrzciciela, która dzisiaj nazywana jest konkatedrą świętego Jana Chrzciciela. W 1577 roku świątynia ta stała się kościołem konwentualnym Zakonu, zastępując świątynię w Birgu. Kościół zaprojektowany został przez maltańskiego architekta – Girolamu Cassar, który odpowiada też za kilka innych obiektów w Valletcie. Dzisiaj konkatedra świętego Jana Chrzciciela w Valletcie jest uznawana za jeden z najpiękniejszych przykładów architektury barokowej w całej Europie!

Świątynia z zewnątrz wygląda dość surowo, przez co może się wydawać, że w środku nie ma nic niezwykłego, przypominać może niektórym fortecę. Jednak nic bardziej mylnego, wnętrze całkowicie zachwyca. Na jednej z dzwonnic znaleźć można 3 zegary. Jeden pokazuje godzinę, drugi dzień tygodnia, ostatni zaś datę. Pomiędzy dzwonnicami wybudowano balkon, z którego ogłaszano nazwisko nowego Wielkiego Mistrza Zakonu.

Według zwyczaju, nowy Wielki Mistrz rzucał z tego balkonu złotymi monetami do ludzi, którzy poniżej stali, czekając na ogłoszenie nazwiska nowego Wielkiego Mistrza. Pod balkonem tym zobaczyć można zaś trzy piękne herby. Jeden z nich to herb Wielkiego Mistrza La Cassiere – fundatora świątyni. Drugi to biskupa Torres, który otworzył kościół, ostatni zaś to herb religijny.

Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela – Zakon Maltański

Świątynia nie zawsze była tak bogato zdobiona jak dzisiaj. Przez pierwsze lata istnienia wnętrze było niezwykle skromne, aż do czasu, gdy w drugiej połowie XVII wieku Wielki Mistrz Zakonu Raphael Cotoner nakazał remont wnętrza. Chciał on bowiem konkurować z bogato zdobionymi kościołami w Rzymie. Wnętrze świątyni zostało bogato ozdobione przez wspaniałego artystę – Mattia Pretti. Pochodzący z Kalabrii artysta był równocześnie rycerzem Zakonu Joannitów. Zaprojektował on misternie zdobione ściany świątyni, a przede wszystkim malował sklepienie konkatedry. Przedstawia ono sceny z życia św. Jana Chrzciciela. Można usiąść na krześle lub ławce świątyni i godzinami podziwiać każdy ze szczegółów. Malowidła na sklepieniu wydają się trójwymiarowe, jednak okazuje się, że Pretti umiejętnie wykorzystał grę świateł i rozmieszczenie, które stworzyły iluzję trójwymiarowości.

Ogromne wrażenie robi marmurowa posadzka konkatedry! Są to w rzeczywistości grobowce, w których znajduje się 375 rycerzy Zakonu Maltańskiego.

Prócz tego w świątyni zobaczyć można także podziemną kryptę, w której znajdują się grobowce Wielkich Mistrzów, m.in. Jean Parisot de la Valette, Claude de la Sengle, Alof de Wignacourt, Philippe Villiers de L’Isle.

Wnętrze świątyni – zwiedzanie konkatedry św. Jana – zabytki Valletty

Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela składa się z imponującej nawy głównej oraz 9 bogato zdobionych kaplic bocznych po obu stronach nawy głównej – 5 z lewej strony ołtarza, 4 z prawej strony . 8 z nich zbudowanych zostało dla każdego z języków Zakonu Joannitów, natomiast ostatnia poświęcona jest patronce – Matce Boskiej z Filermos. Brama tej kaplicy wykonana jest z litego srebra i tutaj znajduje się piękna ikona Madonny z Filermos, która przywieziona tu została ponoć z Włoch.

Każda z bocznych kaplic jest niezwykle bogato zdobiona, poświęcona danemu językowi Zakonu, a także świętym patronom. W Bocznych kaplicach znaleźć można symbole danych języków, a także pomniki poświęcone wybitnym Wielkim Mistrzom Zakonu, przynależącym do danego języka. Przykładowo – w kaplicy dedykowanej językowi hiszpańskiego znaleźć można pomnik Wielkiego Mistrza Raphaela Cottonera i jego brata Nicholasa, Perellosa, Martin De Redin. W kaplicy poświęconej językowi portugalskiemu znajdziesz pomniki słynnych Wielkich Mistrzów – Manoel de Vilhena oraz Manuel Pinto da Fonseca. W kaplicy anglo-bawarskiej zobaczyć można pomniki Wielkich Mistrzów – Jean Lascarisa oraz Antoine de Paule. Warto zatrzymać się w każdej kaplicy na dłużej i przyjrzeć się dokładnie zdobieniom, obrazom, pomnikom Wielkich Mistrzów i poznać bliżej ich historię. Zwiedzając z audioprzewodnikiem, będziesz mógł wysłuchać informacji o każdej z kaplic i o tym, co się w niej znajduje.

Nawa główna jest długa na 53 metry i zachwyca wspaniałym ołtarzem już z daleka. Choć z drugiej strony, biorąc pod uwagę ilość zdobień i przepych w całej świątyni, ołtarz aż umyka. Znaleźć na nim można piękną rzeźbę, która przedstawia scenę chrztu Jezusa, która została wykonana przez Giuseppe Mazzuoli. Ołtarz podziwiać można z bliska, ale sami najbardziej lubimy widok na ołtarz, nawę główną z balkonu. Wtedy można zobaczyć niesamowity obraz pełen złoceń, bogactwa, przepychu, który najlepiej pokazuje wnętrze konkatedry. 

Konkatedra Świętego Jana Chrzciciela w Valletcie – dzieła Caravaggia

W Oratorium konkatedry zobaczyć można wspaniałe dzieła Caravaggia. Najsłynniejsze to zdecydowanie obraz “Ścięcie św. Jana Chrzciciela”. Nie bez powodu uznawane jest za arcydzieło – po spotkaniu na żywo z obrazem robi ogromne wrażenie. Jest to jedno z największych dzieł Caravaggia  i ponoć jedyne dzieło, które podpisał (F). Caravaggio przybył na Maltę w 1606 roku, kiedy to prawdopodobnie odsiadywał wyrok na jednym z galeonów Zakonu Maltańskiego. Ostatecznie jednak zdobył przychylność Zakonu i pracując we wnętrzach Oratorium pozwolono mu wstąpić w szeregi Zakonu Joannitów. Namalował wyjątkowe dzieło Ścięcie św. Jana Chrzciciela, na którym grał światłocieniem – coś, w czym Caravaggio był doskonały. We krwi wypływającej z głowy św. Jana znajduje się litera “F”, która jest jego podpisem. Dlaczego “F”? Pochodzi to ponoć od słowa “Frate” – brata. Należąc bowiem do Zakonu, właśnie tak odnosili się do siebie.

W Oratorium znajduje się także inne dzieło Caravaggia – “Św. Hieronim”. Oratorium zaś zostało ozdobione malowidłami przez Mattia Pretti, który starał się zachować harmonię z dziełami Caravaggia. Obecnie Oratorium przechodzi renowację, jednak obrazy Caravaggia w dalszym ciągu można podziwiać.

Konkatedra Św. Jana Chrzciciela w Valletcie – zwiedzanie, bilety

Zwiedzanie konkatedry św. Jana Chrzciciela w Valletcie jest możliwe od poniedziałku do soboty. Świątynia zamknięta jest dla zwiedzających w niedziele i święta.

Godziny otwarcia dla zwiedzających:

• Poniedziałek – Piątek: 9:30 – 16:30
• Sobota: 9:30 – 12:30

Ceny biletów wstępu:

• Dorośli – 15 euro
• Dzieci (do lat 12) – za darmo
• Seniorzy, Studenci – 7,50 euro

W cenie biletu jest także audioprzewodnik w językach: angielskim, maltańskim, włoskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, japońskim, rosyjskim. Audioprzewodnik zapewnia nagrania na 17 przystankach, gdzie na każdym z nich opowiada o danej części świątyni i o tym, co się tam znajduje. Przy każdym z przystanków na tablicy informacyjnej znajdziesz numerek, pod którym znajdziesz opis w audioprzewodniku. Wejście do Konkatedry znajduje się od strony Republic Street. 

Z racji tego, że jest to miejsce kultu, pamiętaj, by przyjść odpowiednio ubranym – niedozwolone są szorty, bluzki na ramiączkach. W razie potrzeby na wejściu można zapytać o szale do okrycia. Z racji zabytkowej posadzki z grobowcami, niedozwolone jest wejście w szpilkach. We wnętrzu konkatedry można robić zdjęcia, ale BEZ FLESZA i bez statywu.

Bilet wstępu może wydawać się kosztowny, jednak wnętrze jest naprawdę warte wydania tych pieniędzy. Jest całkowicie zachwycające – nie bez powodu świątynię uznaje się za jeden z najpiękniejszych obiektów barokowych w Europie. Jedo utrzymanie bez wątpienia jest kosztowne i regularnie przeprowadza się tutaj prace renowacyjne i konserwacyjne, które wymagają dużego wkładu finansowego. Jesteśmy pewni, że po wejściu do konkatedry nie będziesz żałować wydanych pieniędzy na bilet wstępu.

Zobacz nasz film z Valletty

WYBIERASZ SIĘ W PODRÓŻ?

• Szukasz inspiracji podróżniczych? Zobacz nasz post – Malta atrakcje – co warto zobaczyć na Malcie! Nie zapomnij także o tym co zobaczyć na Gozo?
• Nie zapomnij także o wpis podróż na Maltę – poradnik praktyczny – wszystko co musisz wiedzieć przed podróżą w którym znajdziesz mnóstwo informacji, jak zorganizować własną podróż na Maltę!
• Jeśli zastanawiasz się, jakie są aktualne obostrzenia covidowe na Malcie – koniecznie sprawdź nasz wpis Malta Covid, który na bieżąco aktualizujemy!
• Zobacz także nasze filmy z Malty, w którym zabierzemy Cię w wirtualną podróż przez ten wyjątkowy kraj – nie zapomnij zasubskrybować nasz kanał na Youtube, byś dostał powiadomienie o nowych vlogach!
• A może masz ochotę zostawić tu po sobie ślad? Będzie nam bardzo miło, jeśli zechcesz zostawić komentarz pod tym postem! Dzięki temu wiemy, że to, co tutaj piszemy, jest przez Was czytane i mamy dodatkową motywację!
• Zaglądnij do nas też w social mediach! Tutaj znajdziesz nas na Instagramie, Facebooku i Youtubie!