Mdina czyli maltańska perła- zwiedzanie i historia Mdiny – Miasta Ciszy

2,3K

Mdina to zdecydowanie jedno z najpiękniejszych i najpopularniejszych miejsc na całej Malcie. Co roku ściągają tutaj rzesze turystów, by zaznać niesamowitej atmosfery maltańskiego Miasta Ciszy. Nic dziwnego, spacerując po uroczych uliczkach Mdiny można poczuć się jakby czas się zatrzymał parę wieków wcześniej. Tutaj każdy kawałek ściany, każde kolorowe drzwi ozdobione gustownymi kołatkami mogłyby opowiedzieć nam nie jedną historię. Będąc na Malcie Mdina jest obowiązkowym punktem do odwiedzenia!

Co sprawia, że Mdina jest tak wyjątkowa i co zobaczyć w Mdinie? Jaka jest historia tego miasteczka, jakie atrakcje tutaj czekają na przyjezdnych? Gdzie zjeść, o czym warto pamiętać? Tego i wiele więcej dowiesz się z tego wpisu. Zabieramy Cię do Miasta Ciszy, jednego z najpiękniejszych miejsc na Malcie!

Mdina – Miasto Ciszy – Gdzie znajduje się Mdina?

Przepiękna Mdina to miasto, którego nie można pominąć będąc na Malcie! Zlokalizowana jest w samym sercu Malty, w centralnej części głównej wyspy archipelagu maltańskiego. Położona jest na wzgórzu, dzięki czemu widać ją już z oddali. Do tego z Mdiny zobaczyć można szeroki widok na Maltę z każdym kierunku, a przy dobrej widoczności widać nawet Etnę na Sycylii! Choć historycznie nigdyś Miasto Ciszy było większe, dzisiaj to maleńkie, ufortyfikowane miasteczko de facto leży na terenie większego miasta – Rabatu. Bez problemu można tutaj jednak dojechać samochodem czy autobusem. Nie można wjechać do samej Mdiny, ale auto można zostawić na parkingu w Rabacie, tuż w pobliżu murów Mdiny. Autobusy zaś dojeżdżają niemal pod samą bramę wejściową do Miasta Ciszy.

Zobacz nasze przewodniki o Malcie – Malta e-booki

Mdina – Krótka Historia Mdiny

Nie ma wątpliwości co do tego, że historia Mdiny jest niezwykle bogata. Miasto zostało założone jeszcze przez Fenicjan w ok. VIII wieku p.n.e.! Nosiło wtedy nazwę Maleth, co oznaczać miało schronienie. Bezpieczna odległość od morza, wysokie wzgórze, na którym zostało założone Maleth i możliwość obserwacji ewentualnych wrogów na pewno mogło sprawiać wrażenie schronienia. To jednak Rzymianie odpowiadają za dalszą rozbudowę tego miasta. A ci pojawili się tutaj ponoć w 218 roku p.n.e. Nazwę miasta zmienili na Melite i było ono znacznie większe niż dzisiejsza Mdina, bowiem rozciągało się na tereny dzisiejszego Rabatu. Na przedmieściach dawnej Melite budowano katakumby, w których chowano zmarłych. Według ówczesnych tradycji, zmarłych nie można było chować w samym mieście, chowano ich więc na przedmieściach. To może nam dzisiaj dać niejako wskazówkę, dokąd sięgało dawne Melite. Rzymianie nabrali już wprawy w budownictwie, więc miasto się rozrastało, powstawały kolejne murowane budynki.

Doskonałym przykładem rzymskiego budownictwa na tych terenach jest Domus Romana, na terenie dzisiejszego Rabatu, tuż przy murach miejskich Mdiny. Był to rzymski arystokratyczny dom miejski w dawnym mieście Melite. Powstał najprawdopodobniej jeszcze w I w. p.n.e i służył do ok. II w. n.e. Do dzisiaj zachowały się tutaj wspaniałe mozaiki, które można podziwiać zwiedzając Domus Romana, pokazujące motywy z mitologii. Miejsce to odkryto końcem XIX wieku, mozaiki, pomimo upływu tylu lat, są doskonale zachowane. Nie bez powodu porównywane są do tych, które można zobaczyć np. w Pompejach.

Bilet wstępu do Domus Romana: 6 euro (dorośli), 4,50 euro – dzieci, emeryci, studenci. Można także skorzystać z biletów tzw. Rabat Combo, które kosztują 10 euro od osoby (dorośli), 5 euro ze zniżką (seniorzy + studenci), w ramach których można zwiedzić Domus Romana, Katakumby Św. Pawła oraz Narodowe Muzeum Historii Naturalnej. Jeśli planujesz odwiedzić te 3 miejsca, zdecydowanie warto skorzystać z biletu Combo, dzięki czemu zaoszczędzisz 6 euro za osobę. 

Mdina/Melite – początki chrześcijaństwa na Malcie

To z Melite, czyli dzisiejszą Mdiną wiąże się także początek chrześcijaństwa na Malcie. Wspominaliśmy już o tym w naszym wpisie – Wyspa Św. Pawła na Malcie – ale warto wspomnieć krótko także tutaj. Ok. 60 roku n.e. statek, którym płynął m.in. św. Paweł rozbił się u wybrzeży Malty, w okolicy Wyspy Św. Pawła (nazwana tak na cześć właśnie św. Pawła, tego wydarzenia i początków chrześcijaństwa na Malcie). Melite (Mdina) była już wtedy siedzibą rzymskiego gubernatora, zatem była czymś w rodzaju stolicy tejże prowincji. Św. Paweł miał przebywać u Publiusza – ówczesnego namiestnika na Malcie, miał też uzdrowić ojca samego Publiusza!

Tak w wielkim skrócie (więcej przeczytasz we wpisie o Wyspie Św. Pawła) wyglądały początki chrześcijaństwa na Malcie. Po uzdrowieniu ojca Publiusza, a także cudzie, którym było zaskakujące doświadczenie św. Pawła ze żmiją, uznane przez lokalnych za cud, Malta przeszła na chrześcijaństwo. Sam Publiusz zaś został pierwszym biskupem Malty, a w miejscu jego domu, stoi dzisiaj piękna Katedra Św. Pawła w Mdinie.

Mdina – czasy arabskie na Malcie oraz rozwój Mdiny

W 870 roku n.e. Maltę i Melite podbili Arabowie (Saraceni). To oni mają największy wkład w dzisiejszy wygląd Mdiny, a także do jej obecnej nazwy. Z jednej strony zasługi odnośnie umocnień dzisiejszej Mdiny przypisuje się Arabom, z drugiej zaś strony mówi się także, że umocnienia te zostały zbudowane za czasów Cesarstwa Bizantyjskiego, właśnie w obawie przed atakiem arabskim. Jednak mury obronne i fosa mają być zasługą właśnie Arabów. Tak jak i kręte uliczki, które tworzą do dzisiaj niesamowity labirynt, w którym nigdy nie wiadomo, co kryje się za rogiem.

To także Arabowie zmienili nazwę miasta na Medinę (Madinah), która nawiązywała do arabskich medin – bezpiecznej przystani w ramach murów miasta oraz Rabat, który odwoływał się do przedmieści. Dzisiejsza nazwa – Mdina i Rabat są więc spuścizną z czasów arabskich. Mdina miała być kwitnącą osadą arabską, w której mieszkali muzułmanie i ich niewolnicy. Co ciekawe, względem poprzedniej Melite, Mdina została trzykrotnie pomniejszona i otoczona imponującymi murami, które chronić miały miasto przed atakiem. Ostatecznie jednak… nie do końca skutecznie.

Bowiem końcem XI wieku Malta została podbita przez Normanów. Tak Malta trafiła w ręce księstwa, a dalej królestwa Sycylii. Nastąpił rozwój wysp, budowano kolejne fortyfikacje i umocnienia, które miały chronić Maltę przed napadami ze strony piratów. Przyznać trzeba, że Malta była dla piratów smakowitym kąskiem. Zaś w XIII wieku Malta trafiła najpierw w ręce Andegawenów, niedługo później zaś w ręce Aragończyków. Aż nadszedł Zakon Joannitów…

Mdina – historia – czasy Zakonu Joannitów

Nadejście Zakonu Joannitów na Maltę w 1530 roku na zawsze już miało zmienić pozycję Mdiny. Dotąd kwitnąca, serce państwa, stolica i centrum życia. Zakon postanowił przenieść stolicę państwa do Birgu, które położone było u wybrzeży Wielkiego Portu. Zakon słynął bowiem z doskonałej floty, do której chciał mieć cały czas dostęp. Nie ma przecież co ukrywać – zagrożenie przychodziło wtedy tylko z morza. Trzeba było więc mieć możliwość szybko reagować, a z Mdiny był jednak kawałek do Wielkiego Portu i floty. Tak też Mdina straciła status stolicy i swoje znaczenie. Jednak w czasie Wielkiego Oblężenia Malty z 1565 roku Mdina wykazała się niezwykłą odwagą i sprytem. Wiedząc, że może nie mieć szans z przewagą liczebną Turków zaryzykowała – wystrzelono w niebo z armaty, dzięki czemu Turcy myśleli, że Mdina jest świetnie zabezpieczona i ma duże zapasy amunicji. Tak Turcy zrezygnowali z ataku na Mdinę, a ta przetrwała!

O ile udało wygrać się z Turkami, tak z żywiołem nie było tak łatwo… W 1693 roku Maltę nawiedziło trzęsienie ziemi, które wywołało sporo znieszczeń w przepięknej Mdinie. Szkody poniosła m.in. katedra św. Pawła, która jednak w trakcie odbudowy zyskała nowe, barokowe oblicze. Mdina przeszła też renowację w XVIII wieku, za czasów Wielkiego Mistrza Zakonu – Antonio de la Vilhena (poczytasz o nim więcej we wpisie o Wyspie Manoela).

Francuzi i Brytyjczycy na Malcie

Niestety w czasie dwuletnich rządów francuskich na Malcie, Maltańczycy musieli znosić liczne grabieże ze strony Francuzów. A tego znieść nie mogli, tym bardziej, że okradano ich kościoły, do których byli tak przywiązani. Ostatecznie więc zwrócili się o pomoc do Brytyjczyków, pod których skrzydła trafili, zamiast Francuzów. Tak zaczęła się historia Malty pod władaniem Wielkiej Brytanii. Wtedy jednak stolicą Malty była już Valletta, wybudowana po zwycięstwie nad Turkami w Wielkim Oblężeniu (więcej przeczytasz we wpisie – Najpiękniejsze Forty na Malcie – Zakon Maltański).

Jak więc widzisz, Mdina zmieniała swoje oblicze na przestrzeni wieków i jest zdecydowanie jednym z najbardziej fascynujących miast na Malcie o niezwykle bogatej historii! Jej oblicze kształtowało się przez bardzo długi czas. Ale to, co jest najpiękniejsze to fakt, że Mdina nie straciła swojej niezwykłej atmosfery i klimatu. Dlatego też dzisiaj spacerując po Mdinie, poczuć się możesz jakbyś przeniósł się wiele wieków wstecz, do innego, tajemniczego i magicznego świata…

Nic dziwnego, że Mdina stała się tłem słynnego serialu “Game of Thrones”! Tutejszy niepowtarzalny klimat doskonale wpasował się jako scenografia do 1 sezonu tego serialu, kiedy to Mdina była słynnym Kings Landing.

Mdina – dlaczego jest to Miasto Ciszy?

Jednym z najpopularniejszych określeń Mdiny jest “Miasto Ciszy”. Dlaczego jest tak nazywana? Kiedyś, jako stolica kraju, Mdina była dużo bardziej zaludniona i miała politycznie dużo większe znaczenie. Wraz jednak z nadejściem Zakonu Joannitów, Mdina straciła pozycję stolicy państwa, która przeniesiona została do Birgu, później zaś do Valletty. Nie ma tutaj przypadku – Zakon, który słynął z doskonałej floty, chciał mieć swoje administracyjne centrum u wybrzeży portu. Tak też Mdina systematycznie się wyludniała. Dzisiaj zamieszkana jest jedynie… przez ok. 250 osób! (grudzień 2019) Trudno tutaj o hotele, o kupno nieruchomości. Mieszkają tutaj głównie maltańskie rodziny, które swoje posiadłości przekazują sobie z pokolenia na pokolenie. Niektóre niesamowite zabytki, pałace dzisiaj są nawet domami mieszkalnymi! Po zmroku zapada tutaj kompletna cisza. Spacerując bowiem średniowiecznymi uliczkami po zachodzie słońca, można zobaczyć światełka dochodzące z wnętrz domów, zza kolorowych okiennic. Nie usłyszy się tutaj zgiełku miasta, dyskotek, klubów. Jedynie ciszę, która zachwyca.

Do tego Mdina jest wyłączona z ruchu kołowego. Oczywiście są wyjątki co do tego zakazu – jest on dozwolony dla mieszkańców Mdiny, dla powozów konnych, karetek, policji czy nowożeńców. Dlatego też nie zaznasz tutaj klaksonów ani korków, co jest przecież tak wszechobecne na Malcie. Nie tutaj. Mdina jest wspaniałym wyjątkiem. Oczywiście nie oznacza to, że nie spotka się tutaj turystów, że będzie całkowicie spokojnie w ciągu dnia. Mdina to ostatecznie najsłynniejsze miejsce na Malcie, którego nikt nie mógłby pominąć w trakcie swojego zwiedzania. Dlatego też dookoła miasteczka na ścianach można zobaczyć wszechobecne tabliczki proszące o poszanowanie prywatności i spokoju jej mieszkańców. Zapewne codzienność mieszkańców w tak cudownym i popularnym miejscu nie jest łatwa, ale turyści, mimo wszystko, starają się nie zaburzać spokoju. To w końcu Miasto Ciszy! Choć nim najbardziej staje się po zmroku. Senna, cicha, magiczna. Tutaj każda ściana, każdy kawałek muru mógłby opowiedzieć nam fascynującą historię!

Co zobaczyć w Mdinie? Atrakcje Mdiny – Miasta Ciszy

Mdinę najlepiej jest zwiedzać bez mapy, wędrując po tutejszych uliczkach. Daj się ponieść swoim nogom, pozwól sobie zapomnieć się jaki dzisiaj jest dzień tygodnia, data w kalendarzu. W Mdinie czas zatrzymał się dawno temu i nie zamierza iść do przodu.

Swoje zwiedzanie najlepiej jest zacząć od majestatycznej Mdina Gate – przepięknej bramy wejściowej, która pojawia się także w serialu “Game of Thrones”. Robi ogromne wrażenie o każdej porze dnia i nocy. Po wejściu do Mdiny tą bramą, po prawej stronie znajdziesz Palazzo Vilhena, pochodzący z XVIII wieku. W nim znajduje się dzisiaj Narodowe Muzeum Historii Naturalnej (wstęp 5 euro). Tuż obok pałacu znaleźć można malutkie Muzeum Lochów. Dalej po prostu zatop się w labiryncie uliczek, w których nie należy się spieszyć.

Na pewno rzuci Ci się w oczy piękna katedra św. Pawła, która wybudowana została w miejscu, w którym niegdyś stał dom Publiusza – pierwszego biskupa Malty. Jest to główna świątynia katolicka na Malcie. Zwróć uwagę na zegary na katedrze – prawy pokazuje godziny i minuty, zaś lewy pokazuje dni i miesiące. Niektórzy Maltańczycy mówią, że zegary pokazują co innego, by zmylić śmierć, by nie wiedziała kiedy przybyć po ludzi. Ile jest w tym prawdy? Tego się już nie dowiemy. Wnętrze katedry robi ogromne wrażenie, więc jeśli masz szansę – koniecznie się wybierz.

Zwiedzanie Mdiny – co zobaczyć w Mdinie

Przeuroczym miejscem jest Mesquita Square ze studnią w centralnej części placyku, otoczony pięknymi kamienicami. To tutaj znajdziesz kamienicę, w której w serialu “Game of Thrones” znajdował się przybytek rozkoszy. Na placu możesz usiąść w kawiarni, rozkoszować się kawą i ciastem w cichym zaułku Mdiny.

Jednym z miejsc, z których słynie Mdina jest tzw. Blue Mdina Door. Najpiękniej wygląda, gdy akurat kwitnie bugenwilla obrastająca ściany tego domu. Tuż obok znajdziesz uroczą restaurację Coogi’s Restaurant&Tea Garden. Mają tutaj doskonałe czekoladowe ciasta i malownicze patio.

Nie zapomnij też odwiedzić Punktu Widokowego, który znajduje się nieopodal Coogi’s. Stąd zobaczyć możesz, jak malutka jest Malta. Na pewno dojrzysz Vallettę, St Julians, Mostę i inne charakterystyczne miejsca na Malcie. Tutaj także znajdziesz świetną restaurację Fontanella Tea Garden, która oferuje stoliki w patio albo na punkcie widokowym. Serwują tutaj wspaniałe domowe ciasta, a także pyszne makarony. Czasem możesz tutaj zastać kolejkę, by dostać stolik, ale to świadczy tylko o tym, że jest tutaj pysznie! Warto poczekać.

Ciekawym miejscem, nie tylko dla dzieci, może być także The Knights of Malta. Miejsce to pozwala przenieść się do czasów, gdy Maltą rządził Zakon Maltański. Wraz z ciekawą narracją, efektami wizualnymi może przybliżyć nam historię ponad 200 letnich rządów Zakonu Joannitów na Malcie.

Warto także zaglądnąć do jednego z tutejszych sklepów ze szkłem! Przepiękne wyroby szklane tzw. Mdina Glass to lata tradycji. Jak są tworzone? Możesz zobaczyć na żywo w wiosce Ta’Qali!

Zwiedzanie Mdiny to doświadczenie samo w sobie. Tu nie trzeba się spieszyć, nie trzeba mapy. Wystarczy ruszyć przed siebie, wejść w boczne uliczki, odkryć malutkie place, obserwować domy, pałacyki, piękne balkony i koniecznie zwrócić uwagę na kołatki na drzwiach!

Maltańskie kołatki – sztuka na kolorowych drzwiach

Dawniej kołatki na drzwiach maltańskich domów miały symboliczne znaczenie. Nadawały nie tylko elegancji, nie tylko służyły do stukania do drzwi, ale także świadczyły o tym, jaki status społeczny mają mieszkańcy danego domu. Im bardziej urozmaicona kołatka, tym lepsza była sytuacja finansowa mieszkańców tego domu. Zobaczyć tutaj można najróżniejsze kołatki. Niektóre będą miały zwykły, okrągły kształt. Inne będą miały kształt krzyża maltańskiego, jeszcze inne to będą ryby, koniki morskie. Najpiękniejsze są kołatki z postaciami – aniołami, kobietami, lwami.

Co ciekawe, kołatki miały też świadczyć o tym, jacy ludzie mieszkają w domu – tj. Jak wygląda ich higiena. Jeśli kołatka była wypolerowana na błysk, w środku na pewno mieszkali ludzie, którzy dbali o higienę. Ponoć kiedyś była taka tradycja, że jeśli domownik danego budynku odszedł, na 7 dni wyciągano z drzwi kołatkę. Nie wiemy jednak, czy w dalszym ciągu jest to kultywowane.

Dziś są jednak niezwykłą ozdobą wielu drzwi maltańskich domów i uwielbiamy je fotografować podczas naszych spacerów dookoła Malty. 

Czy warto wybrać się do Mdiny?

Odpowiedź na to pytanie jest raczej oczywista! Kto nie był w Mdinie, nie może powiedzieć, że był na Malcie. Mdina to niesamowite miejsce, w którym czas się zatrzymał. Spacerując po średniowiecznnych uliczkach poczujesz się, jakby czas się zatrzymał. Nie zwiedzaj z mapą! Daj się ponieść swoim nogom, zgub się w labiryncie uroczych uliczek, poczuj wyjątkową atmosferę tego miejsca. Tutaj każdy kawałek muru, każdy budynek ma swoją historię, którą moglibyśmy poznać dużo lepiej, gdyby tylko mury potrafiły mówić…

Mdina jest wyjątkowa, niesamowita i robi ogromne wrażenie już z oddali. Położona na wzgórzu, majestatycznie górująca nad Maltą wywołuje zachwyt. A przy bliższym spotkaniu… nie ma osoby, która nie wróciłaby z Mdiny zakochana w jej niezwykłej atmosferze. Warto, absolutnie warto wybrać się do Mdiny i mamy nadzieję, że ten wpis pomoże Ci ją bliżej poznać!

WYBIERASZ SIĘ W PODRÓŻ?

• Szukasz inspiracji podróżniczych? Zobacz nasz post Malta atrakcje – co warto zobaczyć na Malcie! W tym także nie zapomnij o tym co zobaczyć na Gozo?
• Nie zapomnij także o wpis podróż na Maltę – poradnik praktyczny – wszystko co musisz wiedzieć przed podróżą w którym znajdziesz mnóstwo informacji, jak zorganizować własną podróż na Maltę!
• Jeśli zastanawiasz się, jakie są aktualne obostrzenia covidowe na Malcie – koniecznie sprawdź nasz wpis Malta Covid, który na bieżąco aktualizujemy!
• Zobacz także nasze filmy z Malty, w którym zabierzemy Cię w wirtualną podróż przez ten wyjątkowy kraj – nie zapomnij zasubskrybować nasz kanał na Youtube, byś dostał powiadomienie o nowych vlogach!
• A może masz ochotę zostawić tu po sobie ślad? Będzie nam bardzo miło, jeśli zechcesz zostawić komentarz pod tym postem! Dzięki temu wiemy, że to, co tutaj piszemy, jest przez Was czytane i mamy dodatkową motywację!
• Zaglądnij do nas też w social mediach! Tutaj znajdziesz nas na Instagramie, Facebooku i Youtubie!