rzym-co-zobaczyc-atrakcje

Rzym – co zobaczyć – najważniejsze atrakcje i zabytki Rzymu

przez Rudeiczarne Travel Blog

Rzym – co zobaczyć – to pytanie zadaje sobie wielu podróżnych. I przyznamy, że wybór jest tak szeroki, że wybierając się tutaj na kilka dni, naprawdę nie sposób się nudzić. Atrakcje i zabytki Rzymu są tak liczne, że swoje zwiedzanie stolicy Włoch trzeba naprawdę dobrze zaplanować, by zobaczyć jak najwięcej i mieć jak najpiękniejsze wspomnienia. Stolica Włoch to kolebka europejskiej cywilizacji, to miejsce, gdzie starożytność przeplata się ze współczesnością, gdzie czuć wielowiekową obecność kościoła katolickiego, ale także wielkiego Cezara, bóstw antycznych.

rzymbook

We wpisie tym zebraliśmy najważniejsze atrakcje Rzymu, które trzeba zobaczyć, jeśli przyjeżdżasz tutaj po raz pierwszy. W Rzymie jest mnóstwo wspaniałych miejsc, także takich mniej znanych i poza szlakiem. W tym wpisie jednak znajdziesz te najważniejsze na Twoje pierwsze spotkanie ze stolicą Włoch. To wspaniałe miasto nie przestaje zachwycać i zawsze jest tutaj po co wracać po więcej. Przekonaj się co zobaczyć w Rzymie i jakie najważniejsze atrakcje czekają na Ciebie! Ruszamy na wspólne zwiedzanie Rzymu!

Rzym – co zobaczyć – stolica Włoch

Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu… Ileż prawdy jest w tym słynnym powiedzeniu. I nie chodzi tu tylko o to, że Rzym jest bez wątpienia kolebką cywilizacji, budował wspaniałe obiekty, podbijał świat. Rzym to także niezwykle ważne miejsce dla nas samych. Od lat jesteśmy z tym miastem związani, jedno z nas miało nawet okazję w nim parę miesięcy pomieszkać i poznać z innej perspektywy. Od tej pory regularnie tutaj wracamy i wędrujemy swoimi ścieżkami każdego razu zakochując się w Wiecznym Mieście jeszcze bardziej.

rzym-atrakcje

Nie będziemy Ci opisywać tutaj historii Rzymu, od tego są bowiem historycy i podręczniki do historii. Skupmy się więc na wspólnym zwiedzeniu najważniejszych zabytków Wiecznego Miasta, które jesteś w stanie zobaczyć w kilka dni. Oczywiście naszym zdaniem w Rzymie jest co robić podczas dużo dłuższego pobytu i 3-4 dni nie wystarczą, by zobaczyć wszystkie jego atrakcje. Właśnie dlatego przygotowaliśmy dla Ciebie ten tekst, w którym opisujemy atrakcje, które powinieneś zobaczyć w trakcie swojej pierwszej wizyty w Rzymie. Bo że będą kolejne – jesteśmy tego pewni. W końcu… Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu! Te mniej znane atrakcje i zakamarki zostawiamy jednak na osobny wpis. Tu poznasz te najsłynniejsze i najważniejsze na swoje pierwsze spotkanie z Rzymem. Ruszamy na zwiedzanie Wiecznego Miasta, Rzym czeka!

Poniżej znajdziesz najważniejsze atrakcje Rzymu, które jesteś w stanie zobaczyć w trakcie 3-4 dniowej wizyty w Wiecznym Mieście. Przygotowaliśmy dla Ciebie krótki rys historyczny każdego z tych miejsc, a także informacje praktyczne, dzięki czemu dowiesz się, gdzie czeka na Ciebie darmowy wstęp, a gdzie i w jaki sposób zakupisz bilety. W drugiej części tego tekstu znajdziesz zaś informacje praktyczne odnośnie podróży do Rzymu – mapę atrakcji, transport, noclegi czy też słynne Roma Pass. Mamy nadzieję, że wpis ten pomoże Ci przeżyć niezapomnianą przygodę z naszym ukochanym Rzymem, w którym Ruda miała swego czasu okazję parę miesięcy pomieszkać i poznać z zupełnie innej perspektywy. Rzym – atrakcje, zabytki, zwiedzanie – ruszamy na podbój Wiecznego Miasta!

rzymbook-przewodnik-rzym

Circus Maximus

Choć każdy z Rzymem kojarzy słynne Koloseum – ogromną arenę walk gladiatorów, to właśnie Circus Maximus czyli Cyrk Największy był dużo większy od Koloseum. I choć do dzisiaj nie zachowało się tak wiele jak słynnego Koloseum, to Circo Massimo trzeba zobaczyć i poznać. Historia tego miejsca jest bowiem nadzwyczajna.

To właśnie na obiektach nazywanych cyrkami organizowano tak niegdyś popularne wyścigi rydwanów zbierające potężną publiczność na trybunach. Rzymskie cyrki przypominały greckie hipodromy. Był tutaj tor wyścigowy, miejsce na widownię złożone z wielu rzędów ław ułożonych w kształcie amfiteatru. I choć do dzisiaj to właśnie Koloseum wzbudza zachwyt i wydaje się olbrzymie to wyobraź sobie, że Circo Massimo, będące największym cyrkiem w Rzymie i całym rzymskim imperium, było w stanie pomieścić 250-300 tys. widzów (podczas, gdy Koloseum mieściło ok. 50 tys. widzów!). Woźnicy biorący udział w wyścigach rydwanów byli rekrutowani zazwyczaj spośród niewolników. Swoją walką i dobrymi wynikami mogli jednak wywalczyć sobie wolność i bardzo godnie żyć.

rzym-atrakcje-zabytki

Historia cyrku jest niezwykła, bowiem sięgać może aż VI w. p.n.e., podczas gdy ostatni wyścig miał się tutaj odbyć w VI w. n.e. Dalej Circo Massimo zostało porzucone i popadało w ruinę. Niegdyś arena wyścigów rydwanów, ale także niekiedy walk gladiatorów, później zaś na wiele wieków zapomniana, zarastała bujną roślinnością, powstawały tu nowe budynki, a nawet stworzono tu pola uprawne, by po wielu setkach lat na nowo odkryć to niesamowite miejsce.

Rzymski Cyrk Największy – Rzym co zobaczyć

Na przestrzeni wieków funkcjonowania Circo Massimo, cyrk był wielokrotnie przebudowywany, tak więc regularnie zmieniał swoje oblicze. W czasach zapomnienia powstały tutaj zaś nowe budynki, które ostatecznie rozebrano w poprzednim stuleciu w czasie prac archeologicznych. Dzisiaj w miejscu dawnego toru wyścigowego istnieje wielki park publiczny, lubiany przez Rzymian, w którym często zobaczysz lokalsów robiących sobie pikniki. Choć z samego Circo Massimo i oryginalnych zabudowań nie przetrwało do dzisiaj tak wiele jak w przypadku Koloseum – już sam teren parku pozwoli Ci uzmysłowić sobie ogrom tego cyrku. Część zachowanych zabudowań widoczna jest w południowej części parku, natomiast niektóre, wykopane w czasie prac archeologicznych – ponownie zakopano po ich zakończeniu. Tak stało się np. z dawnymi bramami startowymi.

rzym-atrakcje-zabytki

By zobaczyć Circo Massimo nie potrzebujesz biletów wstępu, jest to bowiem przestrzeń otwarta i park publiczny. Na co dzień teren zielony, często organizowane są tutaj również różnego rodzaju wydarzenia publiczne, koncerty. Dawny cyrk położony jest pomiędzy wzgórzami Awentyn i Palatyn i bez problemu dojdziesz tutaj pieszo od Koloseum lub metrem na stację Circo Massimo. A gdy będziesz już tutaj, warto się wybrać do najpiękniejszej, rzymskiej dziurki od klucza…

Rzymska dziurka od klucza – Rzym atrakcje

Na rzymskim wzgórzu Awentyn, nieopodal Circo Massimo znajdziesz niesamowite miejsce, z którego zobaczysz Bazylikę św. Piotra w Rzymie przez… dziurkę od klucza. Znajduje się ono na Piazza Cavalieri di Malta 4, w budynku należącym do wciąż istniejącego Zakonu Maltańskiego. Miejsce rozpoznasz po symbolach krzyża maltańskiego na fasadzie i dużej, zielonej bramie. To właśnie w tej bramie znajdziesz dziurkę od klucza. Wystarczy, że do niej podejdziesz i Twoim oczom… ukaże się idealny widok na Bazylikę św. Piotra – kopułę świątyni, która zlokalizowana jest dosłownie na wprost pomiędzy zielonymi drzewami ogrodu Zakonu Maltańskiego.

Pamiętaj, że Zakon Maltański istnieje do dzisiaj, a miejsce to jest jedną z dwóch siedzib zakonu na terenie Malty. Działa ona na zasadzie eksterytorialności, a Zakon na arenie międzynarodowej uznawany jest za suwerenny podmiot prawa międzynarodowego. Mają własną walutę, przedstawicieli przy organizacjach międzynarodowych, znaczki. Choć największą sławę Zakon zdobył za czasów, gdy rządził Maltą (od 1530 roku), to dzisiaj wciąż w swoich szeregach skupia wielu zakonników. Wstęp pod dziurkę od klucza jest całkowicie bezpłatny.

dziurka-od-klucza

Pamiętamy jeszcze czasy, gdy mało kto wiedział o tym miejscu i było tam pusto bez względu na porę, o której się przyszło. Jak to jednak bywa z takimi miejscami, szczególnie w Rzymie – na przestrzeni lat dotąd nieznana przez wielu dziurka stała się bardzo popularna. Dlatego też w ciągu dnia, by ujrzeć widok przez dziurkę – trzeba swoje odstać w kolejce. Rozwiązaniem na to jest przyjście o poranku – do godz. 8:30/9 nie ma tutaj jeszcze ludzi i możesz na spokojnie nacieszyć się widokiem bez oddechu innych na plecach. To dobre rozwiązanie także dlatego, że zrobienie zdjęcia przez dziurkę zajmuje sporo czasu, a w ciągu dnia kolejka jest naprawdę duża.

Tak więc w ciągu dnia przygotuj się przynajmniej na godzinę stania w kolejce. Zdecydowanie polecamy wybrać się o poranku lub nocą. W drodze powrotnej nie zapomnij wybrać się także do ogrodu pomarańczowego – Giardino degli Aranci, z którego zobaczysz piękny widok na Watykan i Tyber.

rzym-co-zobaczyc-atrakcje

Usta prawdy – Rzym – co zobaczyć

Rzymskie Usta Prawdy czyli po włosku La Bocca della Verita to miejsce owiane legendami, które warto zobaczyć będąc w okolicy Awentynu i dziurki od klucza. To niezwykle intrygujące miejsce, które przedstawia brodatego mężczyznę z otworem w buzi. Pochodzić ma jeszcze z czasów antycznych i szacuje się, że może mieć ok. 2000 lat. Nie ma pewności do czego miało to służyć, mogła być to pokrywa studni, wodociągu, czy też fragment fontanny. Od XVII wieku Usta Prawdy stoją w przedsionku przy Santa Maria in Cosmedin, blisko Circo Massimo i Placu Weneckiego, dzięki czemu można tu przyjść pieszo, bez potrzeby korzystania z transportu.

rzym-atrakcje-zabytki

Nazwa “Usta prawdy” nie wzięła się oczywiście znikąd! Ponoć miał to być niejako dawny wykrywacz kłamstw! Jeśli ktoś włożył rękę w Usta Prawdy i skłamał, te miały odcinać rękę kłamcy. W średniowieczu miano tu wykonywać wyroki – za zdradę czy kłamstwo odcinano rękę.

Zwiedzanie atrakcji jest całkowicie darmowe, trzeba jednak przyjść tutaj w godzinach otwarcia. Usta Prawdy są bowiem zagrodzone metalową barierką. Przedsionek z Ustami Prawdy otwarty  jest w godzinach otwarcia świątyni – od godz. 9:30 do 13, a później od 14 do 18. 

rzym-atrakcje

Koloseum

Jednym z największych symboli Rzymu i Włoch jest bez wątpienia Koloseum. Amfiteatr Flawiuszów, bo tak również nazywane jest Koloseum zostało wybudowane w miejscu sztucznego stawu powstałego tutaj za czasów Nerona. Za budowę tego wielkiego zabytku, który podziwiać możemy do dzisiaj odpowiada cesarz Wespazjan, budowa ruszyła jeszcze w 72 r. n.e. Tak więc jako że Koloseum dumnie stoi do dzisiaj, jest to jedna z najstaszych i najlepiej zachowanych budowli antycznych Imperium Rzymskiego świadcząca o niezwykłym zaawansowaniu ówczesnych budowniczych.

rzym-co-zobaczyc-atrakcje

Przez wieki Koloseum służyło mieszkańcom Rzymu jako miejsce dość krwawej rozrywki. Tutaj bowiem odbywały się walki gladiatorów, polowania na zwierzęta, a niektórzy twierdzą, że także widowiska przedstawiające bitwy morskie. Amfiteatr Flawiuszów to bez wątpienia niezwykły zabytek. Zbudowany został na planie owalnym i składał się z 4 kondygnacji. W obwodzie ma aż 527m, a jego osie to odpowiednio 188m i 156m i 48,5m wysokości. Niegdyś podzielony był na strefy, w których zasiadali widzowie z danej klasy społecznej. Na najwyższym piętrze, najdalej od wyjścia siadały ponoć wyłącznie kobiety. Na całej widowni mieściło się aż 50tys. osób!

Do Koloseum prowadziło 80 bram wejściowych, dzięki czemu można było bardzo sprawnie wchodzić i wychodzić. W podziemiach mieściły się pomieszczenia dla gladiatorów, klatki ze zwierzętami, prysznice. Co ciekawe, w deszczowy lub upalny dzień nad Koloseum rozkładano specjalne płócienne zadaszenie. Jak widać, jak na tamte czasy była to niezwykle zaawansowana konstrukcja, która w dużym stopniu przetrwała do dzisiaj!

Z drugiej jednak strony do dzisiaj Koloseum nie zachowało się w całości w swojej pierwotnej formie. Na przestrzeni wieków mierzyło się z pożarami, z trzęsieniami ziemi. A także z człowiekiem… Palazzo Venezia na Piazza Venezia zostało zbudowane z bloków pozyskanych z Koloseum. Od XIV wieku bowiem Amfiteatr Flawiuszów używano jako…kamieniołom.

Zwiedzanie Koloseum – Co zobaczyć w Rzymie

Od średniowiecza kościół katolicki uznaje Koloseum za miejsce męczeństwa wyznawców Chrystusa. Zdania jednak są podzielone co do tego, czy rzeczywiście właśnie w Amfiteatrze Flawiuszów ginęli chrześcijanie. Nie ma jednak wątpliwości co do tego, że prócz walk gladiatorów wykonywano tutaj także egzekucje skazańców, a publiczność lubiła krwawe doznania…

Jeśli wybierasz się do Rzymu w okolicach Wielkanocy, bez względu na to, jakiego jesteś wyznania, koniecznie zobacz coroczną Drogę Krzyżową w Wielki Piątek organizowaną pod przewodnictwem Papieża. To niezwykłe wydarzenie, które warto zobaczyć!

rzym-co-zobaczyc-atrakcje

By zwiedzać Koloseum niezbędne jest kupno biletów, najlepiej z wyprzedzeniem, bowiem codziennie miejsce to odwiedzają tłumy turystów. Bilet możesz kupić online na oficjalnej stronie Koloseum i masz kilka różnych opcji:

  1. Bilet Koloseum + Forum Romanum + Palatyn 24h – bilet ważny na 24h, wejście do Koloseum na konkretny dzień i godzinę. Bilet normalny 18 euro, bilet ulgowy 4 euro
  2. Bilet Koloseum + Forum Romanum + Palatyn + wejście na Arenę SUPER – bilet ważny na 48h, wejście do Koloseum na konkretny dzień i godzinę wraz z wejściem na arenę. Bilet normalny 24 euro, bilet ulgowy 4 euro
  3. Bilet Koloseum + Forum Romanum + Palatyn + wejście na Arenę i do podziemi SUPER – bilet ważny na 48h, wejście do Koloseum na konkretny dzień i godzinę wraz z wejściem na arenę i do podziemi Koloseum. Bilet normalny 24 euro, bilet ulgowy 4 euro.

Koloseum czynne jest codziennie z wyjątkiem 1 stycznia i 25 grudnia. Bilety warto kupować z dużym wyprzedzeniem, byś miał gwarancję, że ta atrakcja Cię nie ominie podczas Twojej podróży do Rzymu. By zwiedzić Koloseum możesz także skorzystać w Roma Pass, o którym piszemy w dalszej części tego wpisu.

Forum Romanum – Rzym – co zobaczyć

Nie ma chyba mocniej bijącego serca Rzymu niż Forum Romanum… kolebka Wiecznego Miasta, która przez 1000 lat stanowiła centrum życia Rzymu. To właśnie tutaj organizowano pochody, zgromadzenia, wygłaszano mowy, podejmowano decyzje, wykonywano egzekucje. Tu toczyło się życie miasta – społeczne, gospodarcze, polityczne. Absolutna kolebka cywilizacji, którą trzeba zobaczyć z bliska.

Forum Romanum początkowo było zwykłym placem targowym, z czasem jednak było rozbudowywane i stało się sercem miasta. Powstawały tu świątynie, łuki triumfalne, budynki użyteczności publicznej, bazyliki. Niezliczone obiekty, z których niestety nie wszystkie zachowały się do dzisiaj i duża w tym wina człowieka i okresu renesansu. To właśnie wtedy bowiem ludzie zaczęli rozbierać kolejne obiekty Forum Romanum i pozyskiwać z nich kamienie na budowę nowych obiektów, m.in. Bazyliki św. Piotra. Ogromna strata dla całego świata, za którą odpowiedzialny jest człowiek…

rzym-co-zobaczyc-atrakcje

Forum Romanum powstało w osuszonym miejscu po dawnym bagnie. Początki tego miejsca to okres XVII-XVI w. p.n.e. to wtedy osuszano teren, powstała tu kanalizacja, plac i pierwsze budynki. Rozbudowywane było regularnie przez kolejne wieki, a monumentalnych rozmiarów nabrało w III/II w. p.n.e. Przebiegała tędy jedna z najważniejszych dróg, którą przechodziły pochody po zwycięstwie w wielkiej bitwie. Na cześć zwycięstw stawiano tu także łuki triumfalne, niektóre zachowały się do dzisiaj.

Rzym zyskiwał coraz większe znaczenie, gwałtownie się rozrastał do tego stopnia, że z czasem jedno forum nie było wystarczające dla rosnących potrzeb społeczności. Tak też Juliusz Cezar w I w. p. n.e. zaczął budować kolejne forum, co kontynuowali kolejni cesarze. Tak też powstały fora cesarskie, widoczne także w trakcie spaceru od Koloseum do Piazza Venezia.

rzymskie-atrakcje

Zwiedzanie Forum Romanum

Niestety cały dzisiejszy teren archeologiczny na przestrzeni wieków mierzyć się musiał z kataklizmami – pożary, trzęsienia ziemi, ale także z działalnością człowieka. Dlatego też do dzisiaj nie przetrwało wszystko, co wchodziło w skład Forum Romanum. Trudno określić, kiedy zaprzestano używać Forum Romanum, ale przyjmuje się, że był to XI wiek. Na kolejne setki lat miejsce to popadało w ruinę – było pastwiskiem, kamieniołomem… Dopiero wiek XIX był czasem, gdy przypomniano sobie o dawnym rzymskim zabytku i zaczęto odkrywać jego kolejne elementy, prowadzić prace archeologiczne. Niestety wiele budynków całkowicie zniknęło z powierzchni ziemi. Co nie zmienia faktu, że Forum Romanum to absolutnie niezwykłe miejsce, które jest świadkiem potężnej historii miasta i kolebką cywilizacji.

rzym-atrakcje-zabytki

Forum Romanum zwiedzać możesz samodzielnie, z audioprzewodnikiem lub z grupą i przewodnikiem. Przy wielu obiektach znajdziesz tablice z opisem w języku angielskim. Na zwiedzanie przygotuj sobie kilka godzin, bo jest to naprawdę rozległy teren i weź wygodne buty, wodę i nakrycie głowy – szczególnie, jeśli wybierasz się tu w lecie.

Bilety wstępu do Forum Romanum sprzedawane są wraz ze wstępem do Koloseum, które jest tuż obok, możesz kupić także osobno bilet do Forum Romanum i na Palatyn, bez Koloseum. Masz do wyboru kilka opcji:

  1. Bilet Forum Romanum + Palatyn 24h – bez opcji zwiedzania Koloseum, bilet ten ważny jest na 24h. Bilet normalny 18 euro, bilet ulgowy 4 euro
  2. Bilet Koloseum + Forum Romanum + Palatyn 24h – bilet ważny na 24h, wejście do Koloseum na konkretny dzień i godzinę. Bilet normalny 18 euro, bilet ulgowy 4 euro
  3. Bilet Koloseum + Forum Romanum + Palatyn + wejście na Arenę SUPER – bilet ważny na 48h, wejście do Koloseum na konkretny dzień i godzinę wraz z wejściem na arenę. Bilet normalny 24 euro, bilet ulgowy 4 euro
  4. Bilet Koloseum + Forum Romanum + Palatyn + wejście na Arenę i do podziemi SUPER – bilet ważny na 48h, wejście do Koloseum na konkretny dzień i godzinę wraz z wejściem na arenę i do podziemi Koloseum. Bilet normalny 24 euro, bilet ulgowy 4 euro.

Forum Romanum otwarte jest codziennie z wyjątkiem 1 stycznia i 25 grudnia. Bilety najlepiej jest kupić z wyprzedzeniem online na oficjalnej stronie TUTAJ. W pierwszą niedzielę miesiąca wstęp jest darmowy, należy jednak odebrać w kasach darmowe bilety.

forum-romanum

Piazza Venezia – Rzym atrakcje

Nie sposób być w Rzymie i nie zobaczyć jednego z najsłynniejszych miejsc czyli Piazza Venezia wraz z tutejszymi zabytkami. To bez wątpienia miejsce, do którego prędzej czy później każdy dociera. Tym bardziej, że plac leży tuż przy Forum Romanum, zaledwie kilka chwil od Koloseum, a od Piazza Venezia odchodzi słynna ulica via del Corso, która kończy się na Piazza del Popolo.

rzym-co-zobaczyc-atrakcje

Historia Piazza Venezia sięga XV wieku, kiedy to kardynał Pietro Barbo – późniejszy papież Paweł II, zaczął budować tutaj Pałac Wenecki. Postawił tutaj swoją siedzibę wraz z placem, który jednak rozrósł się do dzisiejszych rozmiarów nieco później. Dzisiaj, choć historia tego placu jest znacznie dłuższa, Piazza Venezia jest symbolem zjednoczenia Włoch. To właśnie dlatego ponad 100 lat temu wzniesiono tutaj monumentalny Ołtarz Ojczyzny, będącym dzisiaj symbolem Rzymu, Placu Weneckiego i całych Włoch. Potężna marmurowa konstrukcja na pierwszym planie ma wielki pomnik Wiktora Emanuela II – pierwszego króla zjednoczonych Włoch, a także grób nieznanego żołnierza, przy którym czuwają żołnierze. Warto wejść tutaj po schodach Ołtarza Ojczyzny do góry na darmowy punkt widokowy, z którego ujrzysz Forum Romanum, Koloseum i inne rzymskie zabytki. Możesz także wjechać windą na wyższy poziom – tu jednak musisz kupić bilet.

Wnętrze Ołtarza Ojczyzny jest dzisiaj muzeum, które przedstawia historię zjednoczenia Włoch. Stojąc tyłem do Ołtarza Ojczyzny po lewej stronie ujrzysz Pałac Wenecki – dawną siedzibę papieża Pawła II, a po prawej stronie wybudowany znacznie później gmach Palazzo delle Assicurazioni Generali. Plac Wenecki w czasach faszystowskich był miejscem zgromadzeń, a z balkonu Pałacu Weneckiego często przemawiał do ludu sam Mussolini.

rzym-atrakcje-zabytki

Z Placem Weneckim sąsiaduje nieco mniejszy – Plac św. Marka, na którym stoi urokliwa Bazylika św. Marka – to jedna z wczesnochrześcijańskich świątyń Rzymu, do której wnętrza warto wejść. Nie zapomnij zwrócić uwagi na mozaiki pochodzące z IX wieku! Jeśli nie planujesz zwiedzania Forum Romanum, nie zapomnij wejść wąską uliczką za Ołtarz Ojczyzny, gdzie na wyciągnięcie ręki będziesz mieć wspaniały łuk triumfalny – Łuk Septymiusza Sewera z III w. n.e. Stąd także ujrzysz w oddali inne ciekawe zabytki wchodzące w skład Forum Romanum. Oczywiście nie jest to to samo, co zwiedzanie Forum Romanum, ale jeśli masz ograniczony czas lub budżet – warto skorzystać. Z resztą już sam widok stąd jest tego warty.

forum-romanum

Campo de’ Fiori – Co zobaczyć w Rzymie

Choć większości dzisiaj Campo de’ Fiori kojarzy się z kwiatami i targiem, w rzeczywistości nazwa tego uroczego placyku nieopodal Piazza Navona wiąże się z historią tego miejsca. Przez wieki bowiem plac Campo de’ Fiori był po prostu… łąką. Była to otwarta przestrzeń blisko historycznych zabudowań miasta, która porośnięta była polnymi kwiatami, zieloną trawą. Miejsce idealne na ucieczkę od zgiełku miasta, gdy w sąsiedztwie wszystko tętniło życiem.

Dzisiaj Campo de’ Fiori nie przypomina już łąki, jest to bowiem popularny targ w samym sercu miasta. Znajdziesz tu nie tylko stragany z kwiatami, ale przede wszystkim z lokalnym jedzeniem – smakołykami, oliwą, truflami, przyprawami, ale także serami, warzywami i owocami. Pośród tego znajdziesz także stragany z pamiątkami, wyrobami ze skóry, ubraniami. Lubimy tu przychodzić, by oglądać sprzedawców próbujących zachęcić do zakupu swoich produktów. Powiemy Ci jednak, że o ile na pewno warto zobaczyć lokalne produkty i plac, tak zakupy tutaj akurat odradzamy. Za te same produkty w sklepach, marketach zapłacisz dużo mniej. Sprzedawcy mocno zawyżają tutaj ceny, bo… mogą. Turyści tak czy siak będą przychodzić i kupować, więc wiadomo, że uda im się nie jednego namówić i zarobić dzięki temu więcej.

rzymskie-atrakcje

Piazza Navona – Rzym atrakcje

Nie można odwiedzić Rzymu bez spaceru na jeden z najpiękniejszych placów stolicy Włoch – Piazza Navona. Idąc od Campo dei Fiori wejdziesz na plac mając po swojej lewej stronie Ambasadę Brazylii mieszczącą się w dawnym gmachu Pałacu Pamphili – jednego z najważniejszych rodów Rzymu. To właśnie z tego rodu pochodził papież Innocenty X, który w dużej mierze odpowiada za wygląd pałacu, ale także całego placu.

Już od pierwszych kroków po Piazza Navona zwrócisz uwagę na jego charakterystyczny kształt. Nie jest on przypadkiem, powstał bowiem w miejscu, gdzie jeszcze w I w. n.e. stał starożytny stadion Domicjana. Tutaj zawodnicy rywalizowali w zawodach w konkurencjach lekkoatletycznych jak skoki w dal, bieg, zapasy. Nie gromadziły one aż takiej publiki jak dużo bardziej krwawe walki gladiatorów czy wyścigi rydwanów. Dawny stadion jednak z czasem zaczął popadać w ruinę i odchodzić w zapomnienie (jego ostatnie ślady znajdziesz w malutkim podziemnym muzeum tutaj. O jego dawnym istnieniu przypomina plac, który powstawać zaczął od XV wieku – najpierw jako targowisko, dalej zaś jako plac reprezentacyjny, w czym zasługa papieży.

piazza-navona

Największe zmiany na placu zaszły jednak w XVII wieku za papieża Innocentego X. W samym sercu Piazza Navona zobaczysz piękną Fontannę Czterech Rzek, za której projekt odpowiada sam Bernini. Z fontanny wyrasta egipski obelisk, przeniesiony tutaj z cyrku przy Via Appia. Tuż przed fontanną stoi piękny kościół Sant’ Agnese in Agone. Stoi w miejscu, w którym męczeńską śmierć ponieść miała święta Agnieszka. Warto wejść do środka, by przyjrzeć się pięknym freskom.

Po obu stronach placu znajdziesz kolejne fontanny – Fontannę Maura i Fontannę Neptuna – kolejne wspaniałe dzieła sztuki. Sam z resztą plac jest lubiany przez lokalnych artystów, którzy przychodzą tutaj malować i sprzedawać swoje obrazy. Cały plac otoczony jest kolorowymi kamienicami, w których znajdziesz wiele restauracji i kawiarni. Uwaga, ceny i coperto są tutaj wysokie, a jakość nie do końca taka, jak mogłaby sugerować cena.

Panteon – Rzym co zobaczyć

Naszym zdaniem jedno z absolutnie najpiękniejszych miejsc w Rzymie to Piazza della Rotonda – pełna kawiarenek i knajpek, z fontanną, ale także, a przede wszystkim majestatycznym Panteonem. Wędrując wąskimi uliczkami od Piazza Navona nagle zaczniesz dostrzegać wyłaniający się pomiędzy budynkami potężny Panteon. To jeden z najlepiej do dziś zachowanych zabytków starożytnych w całym Rzymie. Zbudowany został w II w. n.e. przez cesarza Hadriana na miejscu świątyni, która została tutaj zbudowana wcześniej przez cesarza Oktawiana Augusta i która, niestety, spłonęła. Hadrian za punkt honoru obrał sobie odbudowę Panteonu, ale w nieco innej formie.

panteon

Panteon to potężna rotunda na Polu Marsowym, która przez wieki służyła jako świątynia wielu bogów. To okrągły budynek przykryty kopułą o średnicy 43,3m z dobudowanym portykiem z potężnymi kolumnami. Do dzisiaj wejścia do wnętrza pilnują potężne, oryginalne wrota odlane z brązu z II w. n.e. Jedyne światło, jakie dociera do świątyni pochodzi z otworu w kopule o średnicy ok. 9m, który nazywany jest oculusem. Otwór ten nie jest zakrywany w deszczowe dni, tak więc budowniczy specjalnie tak zaprojektowali posadzkę, że w swojej centralnej części jest obniżona i wyposażona w otwory odprowadzające deszczówkę do kanalizacji. W ten sposób w świątyni nie powstają kałuże.

Kto wie, czy podziwialibyśmy do dzisiaj Panteon, gdyby nie fakt, że w VII wieku został przejęty przez kościół katolicki i przemianowany na Bazylikę Najświętszej Marii Panny na Męczennikach, którą pozostaje do dzisiaj. We wnętrzu zobaczysz kapliczki i grobowce – pochowani są tutaj m.in. król Wiktor Emanuel II i Humbert I, słynny Rafael Santi ze swoją partnerką, jego asystent Perin del Vaga. Panteon jest niesamowitym miejscem tak z zewnątrz, jak i w środku. Niezwykła gra światel, akustyka, monumentalność sprawiają, że to świątynia jedyna w swoim rodzaju. I mogłaby nam opowiedzieć nie jedną historię, przetrwawszy tak wiele…

Panteon otwarty jest codziennie od godz. 9 do 19, a wstęp jest płatny (5 euro). Bilet można kupić na miejscu w kasie przy wejściu do świątyni. Jeśli masz szansę, przyjdź pod Panteon tak za dnia, jak i wieczorem, gdy dzięki ciemności i grze świateł dzieje się tutaj magia! Gdybyśmy mieli wybrać 1 miejsce najbliższe nam w Rzymie, byłby to właśnie Panteon i Piazza della Rotonda. Jeśli zaś wybierasz się na Maltę – znajdziesz tu świątynię, którą wzorowano na słynnym, rzymskim Panteonie – Rotunda w Moście.

panteon-rzym

Fontanna di Trevi – Rzym zabytki

Bez wątpienia jedną z najsłynniejszych atrakcji Rzymu jest wspaniała Fontanna di Trevi – największa fontanna stolicy Włoch. Każdy, kto przybywa do Wiecznego Miasta udaje się, by zobaczyć tą potężną klasycystyczno-barokową fontannę i wrzucić tam przynajmniej jedną monetę, co ma gwarantować powrót do Rzymu w przyszłości.

Choć plany zbudowania fontanny w tym miejscu były już znacznie wcześniej – jeszcze za czasów słynnego Berniniego (XVII wiek), z racji braku funduszy udało się to dopiero w XVIII wieku, gdy papieżem był Klemens XII. Fontannę zasila akwedukt Aqua Virgo, który powstał jeszcze w 19 roku p.n.e., który doprowadzał tutaj wodę także w czasach nowożytnych do jednej z nielicznych wtedy fontann rzymskich z wodą pitną. Oczywiście tamta fontanna niczym nie przypominała dzisiejszej Di Trevi, ale warto pamiętać, że historia tego miejsca i jego związek z wodą jest znacznie dłuższy niż samej najsłynniejszej fontanny rzymskiej.

rzym-atrakcje-zabytki

Za projekt nowej fontanny odpowiadał Nicola Salvi – architekt urodzony w Rzymie, który przy tworzeniu nowej fontanny sporo czerpał z dawnego projektu samego Berniniego. I choć osobiście nie dożył ukończenia budowy Di Trevi wiemy, że na pewno dzisiaj byłby dumny z efektów tego dzieła! Fontanna Di Trevi pełna jest niesamowitych symboli, które pokazują życiodajny związek świata z wodą. Fontanna stanowi centralny element Piazza di Trevi, a wodę słychać już z daleka wędrując wąskimi uliczkami prowadzącymi do tego miejsca.

Centralną postacią Fontanny Di Trevi jest Okeanos – bóstwa z mitologii rzymskiej pokazującego potęgę mórz, oceanów i rzek. Stoi on na muszli ciągniętej przez Trytonów i ich konie – pół ludzie, pół ryby. Jeden z trytonów próbuje ujarzmić szalonego konia – symbol nieprzewidywalności i siły mórz i oceanów, drugi zaś jest pełen spokoju ukazując, że morze ma także spokojne oblicze.

Najważniejsza fontanna Rzymu – Co zobaczyć w Rzymie

Tradycja głosi, że wrzucając do Fontanny Di Trevi jedną monetę – wrócisz do Rzymu, dwie monety – zakochasz się w kimś z Rzymu, a 3 monety – weźmiesz z tą osobą ślub. Dlatego też codziennie w fontannie ląduje mnóstwo monet, których zbieranie jest zakazane i grozi mandatem. Co ważne, monetę należy wrzucić w konkretny sposób – stojąc do fontanny tyłem i przerzucając monetę prawą ręką przez lewe ramię. Codziennie nocą włoskie służby zbierają monety, a pieniądze te są przeznaczane na cele charytatywne. Mówi się, że codziennie w fontannie ląduje nawet kilka tysięcy euro!

Wstęp pod fontannę jest całkowicie darmowy i jest to jedna z największych atrakcji Rzymu, dlatego też trudno jest tutaj o samotne zdjęcia bez tłumów. Tym bardziej, że plac jest naprawdę mały i fontanna jest otoczona budynkami, przez co trudno jest złapać widok na nią z oddali. Jeśli jednak chcesz ujrzeć fontannę w spokoju i kameralnej atmosferze – wybierz się tutaj wcześnie rano. Zazwyczaj ok. godz. 8 rano pojawiają się tutaj już turyści i grupy, ale jeśli przyjdziesz wcześniej, np. o godz. 6/7 – możesz liczyć na kameralną atmosferę.

rzym-atrakcje-zabytki

Piazza di Spagna – Rzym atrakcje

Jednym z najbardziej popularnych miejsc spotkań w Rzymie są bez wątpienia Schody Hiszpańskie łączące Piazza di Spagna (Plac Hiszpański) z kościołem Trinità dei Monti (Świętej Trójcy). Ta barokowo-rokokowa konstrukcja powstała w XVIII wieku i należy do jednych z najdłuższych i najszerszych schodów w Europie. Kościół na szczycie schodów jest 2 wieki starszy i zbudowany został na rozkaz króla francuskiego – Ludwika XII. Do dzisiaj kościół ten należy do francuskiej Wspólnoty Emmanuel, fundacji, która zajmuje się opieką pielgrzymów francuskojęzycznych przybywających do Rzymu i obecnością kulturalną Francji w stolicy Włoch. Z placu pod kościołem, który znajduje się na wzgórzu Pincio roztacza się piękny widok na Plac Hiszpański, ale także dachy Rzymu. Warto ruszyć stąd w kierunku Villa Borghese. Po drodze ujrzysz w oddali wiele słynnych zabytków Rzymu, w tym m.in. kopułę Bazyliki św. Piotra w Watykanie.

plac-hiszpanski

Choć same Schody Hiszpańskie ufundowane zostały przez Francuzów, a kościół na ich szczycie także należy do Francuzów, plac i schody swoją nazwę zawdzięczają hiszpańskiej ambasadzie, która działała w okolicy schodów już w momencie ich budowy. Co ciekawe, za czasów króla Jana II Sobieskiego, przy Placu Hiszpańskim działała także polska ambasada.

Schody Hiszpańskie tętnią życiem przez cały dzień, ale także w nocy. To popularne miejsce wśród turystów, ale także mieszkańców. Tak popularne, że kilka lat temu wprowadzono nawet zakaz siadania na schodach, który był egzekwowany przez Carabinieri (dzisiaj już nie zwracają na to tak wielkiej uwagi). Schody są gospodarzem pokazów mody w lecie, a najpiękniej wyglądają w kwietniu i maju, kiedy rozstawiane są na nich wielkie donice z kolorowymi kwiatami.

W samym sercu Placu Hiszpańskiego, u podnóża schodów znajdziesz małą fontannę w kształcie łódki. To fontanna Barcaccia (łódeczka) zaprojektowana przez Pietro Berniniego – ojca słynnego Giovanni Lorenzo Berniniego. Ma przypominać ona o wielkiej powodzi, która nawiedziła Rzym końcem XVI wieku, kiedy to woda wyrzuciła tutaj małą barkę. Od Placu Hiszpańskiego, na wprost schodów odchodzi najdroższa ulica Rzymu – via Condotti pełna butików najdroższych projektantów i butikowych hoteli. Zaś w bocznej części Placu Hiszpańskiego ujrzysz kolumnę zakończoną rzeźbą Madonny Niepokalanej, która została podarowana Rzymowi przez Królestwo Hiszpanii końcem XIX wieku. Stoi ona dumnie pod ambasadą Hiszpanii, od której plac i schody wzięły swoją nazwę.

Villa Borghese – Rzym atrakcje

Ze szczytu Schodów Hiszpańskich warto ruszyć w kierunku Ogrodów Borghese i Villi Borghese. Spacerując tutaj ujrzysz piękne widoki na dachy i kopuły Rzymu, aż wkroczysz do świata pełnego zieleni. To piękny, darmowy park, który otacza Villę Borghese z ciekawymi dziełami sztuki. Park jest popularnym miejscem wśród Rzymian, tak więc w słoneczny dzień bez wątpienia spotkasz tutaj sporo mieszkańców miasta, ulicznych muzyków, rowerzystów. To wspaniały teren zielony, który daje sporo wytchnienia w gorący dzień. Możesz tu więc odpocząć pod jednym z licznych drzew i zrobić sobie piknik.

villa-borghese

Ogrody Borghese powstały jeszcze w XVII wieku i należały do kardynała Scypiona Borghese, który zamienił wcześniejszą winnicę w jeden z największych ogrodów Rzymu. To wspaniałe miejsce na spacer i czas spędzony na łonie natury. Park przepełniony jest bujną roślinnością, fontannami, rzeźbami. Na tutejszym jeziorku można wynająć łódkę i spędzić relaksujący czas pływając pod świątynią Asklepiosa. Wynajęcie łódki kosztuje 8 euro. Uwaga – w weekendy, by wynająć łódkę warto przyjść wcześnie, by uniknąć kolejek. Spacerując po Ogrodach Borghese zwróć uwagę na polski akcent. Znajdziesz tu bowiem uliczkę Via Adam Mickiewicz upamiętniającą polskiego poetę.

Obszar samych ogrodów jest ogromny, zajmuje bowiem ok. 80ha! Tak więc nawet jeśli na samym wejściu spotkasz wiele ludzi, wystarczy, że zatopisz się głębiej i zaznasz dużo bardziej kameralnej atmosfery. Jeśli zaś prócz ogrodów chcesz zwiedzić także Villę Borghese (stanowiącą dzisiejszą Galerię Borghese) – musisz wcześniej dokonać rezerwacji i zakupić bilet. Dziennie jest tutaj limit wejść tak więc upewnij się, że zrobisz to z wyprzedzeniem. To świetne miejsce dla miłośników sztuki, w środku ujrzysz m.in. dzieła Berniniego i Caravaggia.

rzym-atrakcje-zabytki

Piazza del Popolo – co zobaczyć w Rzymie

Z punktu widokowego przy ogrodach Borghese możesz zejść schodami w dół prosto na jeden z najbardziej znanych placów Rzymu – Piazza del Popolo czyli na Plac Wszystkich Ludzi. To okrągły plac z obeliskiem w jego centralnej części. Przez wieki plac ten był miejscem publicznych egzekucji. Na plac prowadzi okazała brama Porta Flaminia, za którą znajdziesz przystanek metra Flaminio. Odjeżdżają stąd także tramwaje, m.in. w kierunku północnego Rzymu i Ponte Milvio. Przez wieki podróżni przybywający do Rzymu wchodzili do Wiecznego Miasta właśnie przez Porta Flaminia i tutaj zaczynali swoją podróż po mieście. Sama brama pochodzi jeszcze z III w. n.e. i przez wieki była wielokrotnie przebudowywana.

W samym sercu placu stoi okazały egipski obelisk, sprowadzony do miasta z Egiptu przez samego Oktawiana Augusta. Do końcówki XVI wieku obelisk stał na Circo Massimo, skąd ostatecznie został przeniesiony na Piazza del Popolo. U podstawy obelisku zobaczysz fontannę z posągami lwów. Jednym z najważniejszych obiektów przy placu jest bez wątpienia bazylika Santa Maria del Popolo, w której znajdziesz niezwykłe dzieła Caravaggia, Berniniego, Bramantego czy Rafaela. Prawdziwa perełka dla miłośników sztuki z najwyższej półki.

Po przeciwnej stronie placu, przy początku handlowej ulicy Via del Corso ujrzysz zaś 2 identyczne kościoły wybudowane przez samego Berniniego. Choć same fasady wyglądają identycznie – kościoły różnią się dzwonnicami. Z Piazza del Popolo polecamy ruszyć w kierunku Tybru, przejść przez Ponte Regina Margherita i ruszyć dalej do Zamku Świętego Anioła i Watykanu.

piazza-del-popolo

Zamek Świętego Anioła – Rzym atrakcje

Będąc w Watykanie masz zaledwie kilka kroków do słynnego Zamku Św. Anioła czyli Castel Sant’Angelo stojącego dumnie nad Tybrem z widokiem na Bazylikę św. Piotra. Zamek wraz z pięknym mostem (zwanym Mostem św. Anioła) zdobionym posągami aniołów jest bez wątpienia jednym z największych symboli Rzymu, którego nie można pominąć podczas zwiedzania stolicy Włoch.

Choć być może się nie kojarzy, pierwotnie Zamek Św. Anioła zbudowany został jeszcze w II wieku przez cesarza Hadriana jako jego mauzoleum. Chciał on spocząć w wyjątkowym miejscu, biorąc przykład ze swojego poprzednika – cesarza Oktawiana Augusta, który wybudował sobie Mauzoleum Augusta na Polu Marsowym. Choć sam cesarz Hadrian nie dożył ukończenia Zamku Św. Anioła i swojego mauzoleum, udało się to jego następcy – Antoniusowi Piusowi. Rok po śmierci Hadriana jego mauzoleum zostało ukończone, a w jego wnętrzu pochowano szczątki cesarza i jego żony. W przyszłości chowano tutaj także kolejnych cesarzy i ich rodziny. We wnętrzu mauzoleum znajdowała się wielka sala z urnami wysoka na 10m, a na szczycie mauzoleum znajdowała się rzeźba przedstawiająca wóz z czterema końmi zaprzęganymi przez samego Hadriana.

Niestety z oryginalnego wyposażenia nie zachowało się do dzisiaj za wiele. W V w. n.e. mauzoleum zamieniono w więzienie i twierdzę, urny i skarby najprawdopodobniej zostały rozgrabione i zniszczone. Swoją dzisiejszą nazwę zamek miał zyskać w 590 roku, kiedy to Rzym został zaatakowany przez śmiercionośną zarazę. Wtedy to papież Grzegorz Wielki zorganizował procesję, by wyprosić Maryję o ocalenie miasta. Podczas procesji miał doznać wizji – ujrzał anioła na szczycie dawnego mauzoleum Hadriana z mieczem w dłoni, który po chwili schował, a plaga ustała. Od tej pory dawne mauzoleum i most zyskały nazwę świętego Anioła.

rzym-atrakcje-zabytki

Od mauzoleum do zamku – Rzym co zobaczyć

Na przestrzeni wieków Zamek Św. Anioła był przebudowywany i funkcjonował jako więzienie, twierdza i rezydencja papieska. W jego wnętrzu przetrzymywano najważniejszych więźniów, heretyków, a dziedziniec służył jako miejsce straceń. Co ciekawe, w XIII wieku Zamek Św. Anioła został połączony z Watykanem tajemnym przejściem – Passetto di Borgo, dzięki czemu przyszli biskupi Rzymu mogli szybko i bezpiecznie przemieścić się z Watykanu do twierdzy – Zamku Św. Anioła, gdzie mogli znaleźć schronienie dzięki fortyfikacjom.

Zamek Św. Anioła jest muzeum narodowym i zdecydowanie warto go odwiedzić podczas wizyty w Rzymie. Otwarty jest codziennie i można zwiedzać samodzielnie lub z przewodnikiem, który jest w cenie biletu wstępu (bilet kosztuje 15 euro od osoby). O ile może sam wstęp nie należy do najtańszych, zapewniamy, że miejsce warte jest zobaczenia w środku, a dodatkowo, z tarasu na zamku roztaczają się piękne widoki na Rzym i Watykan.

co-zobaczyc-w-rzymie

Watykan – Rzym co zobaczyć

Stolica Apostolska czyli Watykan to najmniejsze państwo świata, zaledwie 0,44 km² powierzchni, leży w Rzymie na wzgórzu, które niegdyś było poświęcone etruskiemu bożkowi Watykanusowi. Wydawać by się mogło, że tak malutkie państwo może nie mieć z czego czerpać finansów i samodzielnie funkcjonować. Pamiętaj jednak, że Watykan to także szereg obiektów, które działają na zasadzie eksterytorialności, m.in. Castel Gandolfo, szpital Bambino Gesu, klinika Gemelli i inne. Watykan to monarchia elekcyjna i teokratyczna, władzę pełni tutaj papież wybierany podczas konklawe, który (co do zasady) pełni władzę dożywotnio.

watykan-atrakcje

Oczywiście fakt, że z Rzymu wkraczasz do Watykanu, innego państwa, nie oznacza, że spotkasz się tu z kontrolami paszportowymi itd. Płynnie przechodzisz z Rzymu do Watykanu i stolicy świata katolickiego. Głównym obiektem Watykanu, który widoczny jest z wielu miejsc w Rzymie, jest oczywiście Bazylika św. Piotra – architektoniczny majstersztyk. Miejsce jej budowy nie jest przypadkowe, bowiem to właśnie tutaj miał zostać stracony i później pochowany św. Piotr – pierwszy papież. Jednak zanim Watykan stał się Watykanem w znaczeniu dzisiejszym, świat katolicki i papież przeszedł długą drogę. Pamiętaj bowiem, że początkowo przez wiele lat siedzibą papieża była Bazylika św. Jana na Lateranie, o której piszemy nieco niżej. Watykan natomiast już wtedy pozostawał miejscem pielgrzymek do grobu św. Piotra, jeszcze zanim przeniósł się tutaj papież z Awinionu w 1377 roku. Wtedy bowiem zastał zastał bazylikę na Lateranie w kompletnej ruinie i zarządził budowę nowej siedziby papiestwa, w Watykanie.

watykan-zwiedzanie

To w XIV wieku zaczęła się rozbudowa Watykanu i istniejącej już od IV wieku malutkiej bazyliki, która z czasem miała zostać przekształcona w to, co podziwiać możemy do dzisiaj. W 1506 roku częściowo zburzono starą bazylikę i zaczęto budowę nowego, potężnego obiektu. Prace trwały 120 lat i pochłonęły ogromne pieniądze po to, by powstała świątynia godna papiestwa i serca świata katolickiego. Bazylika św. Piotra zachwyca architekturą i ilością niezwykłych dzieł wybitnych artystów, jak np. Michał Anioł czy Bernini. Pamiętaj, że bazylika ta była budowana m.in. z kamieni pozyskanych z… Forum Romanum. Tak więc świątynia powstała, niestety, kosztem wielowiekowych zabytków starożytnego Rzymu.

watykan-zwiedzanie

Zwiedzanie Watykanu – Rzym co zobaczyć

Do Bazyliki św. Piotra dotrzesz najpewniej z Zamku Św. Anioła ulicą Via Conciliazione, która przypomina o traktacie laterańskim między Watykanem a Benito Mussolinim, który zagwarantował istnienie Państwa Watykańskiego w ramach pałacu, bazyliki i ogrodów. Dotrzesz do placu św. Piotra, otoczonego potężnymi kolumnami, za które odpowiada sam Bernini i egipskiego obelisku w samym sercu placu. Twoim oczom ukaże się także potężna bazylika, która przez setki lat była największym kościołem świata.

Pamiętaj, że choć wstęp do bazyliki jest darmowy tak bardzo pilnowany jest tutaj odpowiedni ubiór. Niedozwolone są bluzki na ramiączkach i odkryte ramiona, krótkie spodenki/spódniczki. Musisz mieć zakryte kolana i ramiona. Na teren bazyliki nie możesz także wnosić ostrych przedmiotów i szkła, a przed wejściem każdy przechodzi kontrolę bezpieczeństwa. Z tego powodu polecamy przyjść do Watykanu albo wcześnie rano, albo po południu (godz. otwarcia godz. 7-18:30). Wtedy nie będziesz musiał stać wiele godzin w pełnym słońcu w kolejce do kontroli bezpieczeństwa, a w bazylice będzie dużo bardziej kameralnie.

W Bazylice św. Piotra po prawej stronie od wejścia ujrzysz wspaniałą rzeźbę Pieta autorstwa Michała Anioła, a kawałek dalej kaplicę boczną, w której pochowany jest Jan Paweł II. Pod głównym ołtarzem i pięknym baldachimem znajduje się zaś grób św. Piotra, do którego przybywa mnóstwo pielgrzymów.

watykan-atrakcje

Zwiedzając bazylikę warto także udać się do grot, do których wejście znajduje się przy filarze św. Andrzeja Apostoła. Wejście jest darmowe, a pod powierzchnią bazyliki znajdziesz część dawnej świątyni z czasów cesarza Konstantyna Wielkiego oraz groby wielu papieży. Prócz tego nie zapomnij wejść na kopułę bazyliki – tutaj wstęp jest płatny (8 euro pieszo, 10 euro windą+pieszo). To niesamowite doświadczenie, które pozwala spojrzeć na kopułę z bliska oraz ujrzeć wyjątkowy widok na Watykan i Rzym z góry. Na kopułę prowadzi ponad 500 schodów, ale naprawdę warto!

Nie zapomnij także o Muzeach Watykańskich i Kaplicy Sykstyńskiej! To bez wątpienia jedno z najważniejszych i najbogatszych muzeów na świecie, w których znajdziesz niesamowite dzieła. Kaplica Sykstyńska to doświadczenie jedyne w swoim rodzaju. To właśnie tutaj odbywają się konklawe, podczas których wybierany jest nowy papież. Zbiór niesamowitych fesków i zdobień autorstwa m.in. Michała Anioła, które trzeba zobaczyć choć raz w życiu.

Wstęp do Muzeów Watykańskich i Kaplicy Sykstyńskiej jest płatny i polecamy bilety kupić z dużym wyprzedzeniem na oficjalnej stronie Watykanu. Otwarte są od poniedziałku do soboty (w niedziele nieczynne), a bilet kupuje się na konkretny dzień i godzinę. Bilet normalny kosztuje 17 euro, ulgowy 8 euro. Możesz także kupić bilet na wycieczkę z przewodnikiem po Ogrodach Watykańskich. Jeśli wybierasz się do Rzymu, koniecznie zobacz także Muzea Watykańskie i Kaplicę Sykstyńską! Pamiętaj, że Roma Pass nie obejmuje Watykanu!

watykan-atrakcje

Trastevere i Janikulum – Rzym atrakcje

Jedna z najpiękniejszych dzielnic Rzymu to Trastevere czyli Zatybrze. Nazwę swoją bierze stąd, że położone jest po drugiej stronie Tybru, połączone jest z historycznym centrum mostem. Pamiętamy jeszcze czasy, gdy Trastevere wolne było od turystów. Dzisiaj pozostaje jedną z najbardziej popularnych dzielnic, szczególnie wieczorem ze względu na liczne knajpki i trattorie pod gołym niebem.

rzym-atrakcje

Trastevere było niegdyś dzielnicą biedoty, nie mieszkali tutaj bogacze – ci bowiem mieszkali w historycznym centrum, po drugiej stronie rzeki. Pomiędzy Trastevere a centrum historycznym, na Tybrze, zobaczysz jedyną rzymską wyspę – Isola Tiberina. Przypomina ona kształtem łódkę, a na niej od wieków działa szpital, a także kościół.

Zatybrze to gąszcz urokliwych uliczek, knajpki, bary, ale także piękne kościoły. Najważniejszym z nich jest kościół na głównym placu dzielnicy – Bazylika Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu – jeden z najstarszych kościołów w Rzymie. Wnętrze zachwyca, szczególnie błyszcząca mozaika nad ołtarzem. Warto także odwiedzić Kościół św. Cecylii, który znajduje się nieco na uboczu względem głównych arterii dzielnicy.

Trastevere o poranku jest ospałe, spokojne, ciche, by z godziny na godzinę zmieniać swoje oblicze, a wieczorami tętnić życiem. Na placach gra muzyka na żywo, knajpki i bary pękają w szwach, a w uliczkach słychać gwar. Właśnie dlatego warto jest tutaj wybrać się tak rano, jak i pod wieczór, by zobaczyć dwa oblicza dzielnicy, a przy tym pysznie zjeść.

Będąc na Trastevere nie zapomnij także wybrać się na Gianicolo – wzgórze zamykające dzielnicę Zatybrza, z którego roztacza się piękna panorama na Rzym i Watykan. Polecamy wybrać się tutaj szczególnie o złotej godzinie i zachodzie słońca. Będąc w Rzymie absolutnie nie można pominąć Trastevere i Gianicolo.

janikulum

Bazylika Matki Bożej Większej – Rzym co zobaczyć

Mówiąc o jednej z papieskich bazylik – Bazylice Matki Bożej Większej (Santa Maria Maggiore) nie sposób nie zacząć od pięknej legendy, z którą niejako wiążą się początki tej świątyni. W IV wieku papież Liberiusz miał mieć sen, w którym Matka Boża nakazała mu budowę kościoła w miejscu pokrytym śniegiem. Śnieg w Rzymie nie jest niczym nadzwyczajnym w zimie, ale… sen ten ukazał mu się w sierpniu w upalny dzień. Tym większym zaskoczeniem była informacja, że na rzymskim wzgórzu Eskwilin pojawił się właśnie śnieg. Papież uznał to za znak. Poszedł na wzgórze i osobiście wyznaczył w śniegu miejsce, w którym powstać miała nowa świątynia. Stąd też często bazylika nazywana jest Bazyliką Matki Bożej Śnieżnej.

rzym-atrakcje-zabytki

Budowa ruszyła jednak później, za czasów papieża Sykstusa w V w. Z tamtego też okresu pochodzą wspaniałe mozaiki pokrywające ściany nawy głównej. Codziennie do świątyni przybywają rzesze pielgrzymów, którzy nie tylko chcą zobaczyć piękną świątynię, ale także pomodlić się przy niezwykłej relikwii. Pod baldachimem i ołtarzem głównym znaleźć można bowiem relikwie żłobka. Według naukowców, którzy mieli okazję badać te relikwie, drewno ma ok. 2000 lat i pochodzi z terenów Palestyny! Tak więc dla chrześcijan jest to bardzo ważna relikwia. W okolicy baldachimu znajdziesz także grobowiec jednego z najważniejszych artystów Rzymu – Giovanniego Lorenzo Berniniego. Nie spodziewaj się jednak wielkiego grobowca – to malutka płyta w posadzce świątyni.

Bazylika może także poszczycić się piękną ikoną Matki Bożej Śnieżnej. Wejście do bazyliki możliwe jest codziennie w godz. 7-19. Wstęp jest wolny, natomiast jeśli chcesz także zwiedzić loggię, mozaiki z bliska, muzeum – wstęp jest płatny. Do bazyliki bez problemu dojdziesz pieszo z dworca Termini.

bazyliki-w-rzymie

Bazylika św. Jana na Lateranie

To papieska arcybazylika, uznawana za najważniejszą katolicką świątynię na świecie – wbrew pozorom jest ważniejsza od Bazyliki św. Piotra w Watykanie. To właśnie ta świątynia była siedzibą 150 papieży i kościoła katolickiego przez ponad 1000 lat! Bazylika straciła swoje znaczenie i tytuł siedziby papieży podczas niewoli awiniońskiej, gdy papiestwo przeniosło się do francuskiego Awinionu. Z racji pożaru, który strawił bazylikę, po powrocie papiestwa do Rzymu, siedziba kościoła katolickiego została przeniesiona na wzgórza watykańskie, gdzie dzisiaj dumnie stoi Bazylika św. Piotra.

rzym-atrakcje

Wnętrze bazyliki robi ogromne wrażenie i pełne jest niezwykłych zdobień i przepychu. Oczywiście najważniejszym miejscem jest ołtarz przykryty pięknym baldachimem. To tutaj poniżej zgromadzone zostały najważniejsze relikwie – głowy św. Piotra i św. Pawła. Dlatego też codziennie przybywa tutaj mnóstwo pielgrzymów i wiernych, by oddać cześć swoim świętym. Oczywiście z racji tego, że pierwsza świątynia na Lateranie powstała jeszcze w IV wieku, a po drodze mierzyła się wielokrotnie z pożarami czy trzęsieniami ziemi to, co oglądamy dzisiaj jest efektem wielu przebudowań i remontów. Dzisiejszy wygląd to efekt przebudowy z XVII wieku, który w dużej mierze jest dziełem Francesco Borrominiego. Co ciekawe – chciał on całkowicie zburzyć starą bazylikę, ale nie zgodził się na to papież.

Zwiedzanie Bazyliki na Lateranie – Rzym zabytki

Warto zwrócić uwagę na piękną, pełną zdobień posadzkę, ale także sklepienie. W bazylice chowano wielu papieży, w tym m.in. Leona XIII. Świątynia jest pięcionawowa, z zewnątrz ozdobiona potężnymi posągami, a na gzymsie zobaczyć można napis “Matka i Głowa Wszystkich Kościołów Miasta i Świata”. To świadczy o wyjątkowej pozycji tego kościoła. Warto zwrócić także uwagę na centralne wrota do kościoła – to antyczne drzwi pochodzące z Forum Romanum, które zostały tutaj przeniesione. Niezwykłe połączenie świata starożytnego i nowożytnego. Wstęp do bazyliki możliwy jest codziennie od godz. 7 do 18:30 i jest bezpłatny. Płatny jest natomiast wstęp na dziedziniec wewnętrzny i do muzeum. Na placu św. Jana na Lateranie stoi jeden z egipskich obelisków, który został tutaj przeniesiony z Circo Massimo.

Po drugiej stronie ulicy względem bazyliki laterańskiej, w kaplicy Sancta Sanctorum znajdują się święte schody, na których rzekomo biczowano Chrystusa. Wierni chcąc dotrzeć do kaplicy, która znajduje się na szczycie schodów i do relikwii, które tam zgromadzono, zobowiązani są pokonać 28 świętych schodów na kolanach modląc się. Codziennie widać tutaj mnóstwo gorliwych pielgrzymów na kolanach.

Bazylika św. Pawła za Murami – Rzym atrakcje

Basilica Papale di San Paolo fuori le Mura czyli po polsku Papieska Bazylika św. Pawła za Murami do czasów przebudowy watykańskiej Bazyliki św. Piotra była największą rzymską bazyliką. I choć to, co dzisiaj możemy tutaj zobaczyć jest efektem odbudowy po wielkim pożarze z XIX wieku, naszym zdaniem ta bazylika wciąż pozostaje jedną z najpiękniejszych świątyń w Rzymie.

rzym-atrakcje

To właśnie w tej świątyni znajduje się grób św. Pawła, który pochowany został w tym miejscu przez Lucynę Rzymską. Jeden z najważniejszych świętych kościoła katolickiego został ścięty ok. 3km od dzisiejszej bazyliki. Jego grób zobaczysz pod baldachimem we wnętrzu świątyni pod ołtarzu głównym. Codziennie modli się tutaj wielu pielgrzymów, na których czekają modlitwy na kartkach w różnych językach, także w języku polskim. Nad ołtarzem ujrzysz przepiękną złotą mozaikę z VI wieku, która przedstawia Chrystusa i patriarchów. Warto usiąść tutaj w jednej z ławek i dokładnie się jej przyglądnąć – jest naprawdę niesamowita.

Oryginalna bazylika miała tutaj powstać w IV-V w. n.e., jednak to, co dzisiaj możesz podziwiać to jej rekonstrukcja po pożarze z XIX w. Starano się jednak odwzorować jej oryginalny kształt, a jej odbudowa trwać miała ponoć ok. 100 lat, głównie ze względu na fundusze, które zbierano z całego świata chrześcijańskiego, by przywrócić dawną świątynię w jej pełnej okazałości.

rzym-atrakcje

Zwiedzanie Bazyliki św. Pawła za Murami – Rzym co zobaczyć

Z zewnątrz, szczególnie jeśli idziesz z metra, może wydawać się niepozorna i dość surowa. Gdy jednak dotrzesz na dziedziniec pełen zieleni, palm, zielonych papug z wielkim posągiem św. Pawła w jego centrum i piękną mozaiką zdobiącą front świątyni – poczujesz wyjątkowość świątyni. A wejście do środka tylko jest tego potwierdzeniem. Zwróć uwagę na medialiony pod sklepieniem z wizerunkami wszystkich papieży. Mówi się, że gdy wszystkie medaliony będą wypełnione papieżami – nadejdzie koniec świata.

Po prawej stronie świątyni znajdziesz niezwykłe drzwi – Bizantyńskie Drzwi pochodzące z Konstantynopola z XI wieku. Zdobiły one wejście do bazyliki przez jej spłonięciem w pożarze w XIX wieku. Przedstawiają sceny z życia Jezusa i świętych i zachwycają damasceńską techniką – coraz rzadziej dziś spotykaną.

rzym-atrakcje

Zwiedzanie bazyliki jest całkowicie darmowe, pamiętaj jednak, by przyjść w stroju odpowiednim dla świątyń – zakryć kolana i ramiona. Do tego zwiedzanie nie jest możliwe w czasie trwania nabożeństw. Możesz tutaj dotrzeć autobusem (pod samą bazylikę) lub metrem i podejść pieszo do bazyliki. Jeśli lubisz odwiedzać mniej znane miejsca, wybierz się stąd dalej na spacer po dzielnicy Garbatella, która słynie z niesamowitych murali i bardzo…wiejskiego klimatu. Absolutnie niezwykłe miejsce w Rzymie, w którym można zapomnieć, że jesteś w stolicy Włoch.

garbatella

Rzym – mapa atrakcji

Rzym – informacje praktyczne – noclegi, transport, bilety, Roma Pass

Rzym – noclegi

W Rzymie ilość atrakcji może przyprawiać o zawrót głowy, tak jak i ceny noclegów. Z racji tego, że stolica Włoch to jedno z najsłynniejszych miast świata – miejsce, które trzeba zobaczyć przynajmniej raz w życiu, istnieje tutaj ogromna baza noclegowa i każdy znajdzie tu coś dla siebie. Pamiętaj jednak, że ceny noclegów są dość wysokie i jeśli się tutaj wybierasz – zarezerwuj swój nocleg z dużym wyprzedzeniem. Wtedy masz gwarancję szerokiego wyboru i możesz przebierać w różnych opcjach. Do wyboru masz hostele i dormitoria, apartamenty, mieszkania na wynajem, pokoje w hotelach o różnym standardzie.

Zwracaj uwagę na to, by Twój nocleg położony był blisko stacji metra, niekoniecznie blisko atrakcji turystycznych. Jeśli masz dostęp do metra, jesteś w stanie dostać się do każdego z opisanych niżej miejsc, jako że położone są właśnie przy metrze. To bardzo ułatwia zwiedzanie Rzymu, a do tego nie wymaga wielkich funduszy. Do tego nie tracisz czasu na stanie w korkach, które są sporym problemem w Rzymie.

rzym-atrakcje-zabytki

Gdzie warto nocować w Rzymie? Naszym zdaniem dobrą lokalizacją jest okolica San Lorenzo – blisko Termini i metra, dookoła jest sporo dobrych, lokalnych knajpek. Ciekawą okolicą jest także okolica dworca Tiburtina czy też Garbatella – mniej uczęszczana dzielnica Rzymu pełna kolorowych murali i lokalsów. Droższą, ale bardzo urokliwą okolicą jest oczywiście Trastevere. Może kusić Cię tutejszy gąszcz uliczek – pamiętaj jednak, że wieczorami i nocą sporo się tutaj dzieje. Poniżej znajdziesz mapę z noclegami w Rzymie:



Booking.com

Rzym – transport

Na całe szczęście, Rzym, mimo swoich wielkich rozmiarów, jest bardzo łatwy w poruszaniu się. W zasadzie do większości z opisanych tutaj atrakcji bez problemu dojedziesz metrem – jeśli nie pod samą atrakcję to w dystansie swobodnie dostępnym pieszo w max 15 minut. Natomiast miejsca opisane wyżej od Circo Massimo po Watykan i Trastevere jesteś w stanie zwiedzić pieszo w trakcie jednego spaceru. Historyczne centrum Rzymu jest mocno skonsolidowane i poszczególne atrakcje są stosunkowo blisko siebie.

transport-w-rzymie

Jeśli zamierzasz dużo korzystać z metra, warto rozważyć kupno biletu dziennego lub Roma Pass, który prócz transportu metrem i autobusami w cenie, upoważnia Cię także do darmowych wstępów lub biletów wstępu w dużo niższych cenach. Więcej na ten temat przeczytasz niżej.

W Rzymie na dzień dzisiejszy działają 2 linie metra – A i B, które przecinają się na dworcu Termini. Metro działa od wczesnych godzin porannych do późniego wieczoru i jest bardzo punktualne. Prócz tego na terenie Rzymu możesz korzystać z autobusów i tramwajów. Te docierają także w miejsca, które nie są dostępne dla metra. Tutaj musisz liczyć się z faktem, że Rzym to jedno z najbardziej zakorkowanych miast i autobusy bywają niepunktualne. Bilet na autobus możesz kupić w automacie w autobusie – płatność kartą. Bilety na metro w automatach i kasach na stacjach metra.

W Rzymie działają także hulajnogi, skutery na minuty, które jednak opłacają się jeśli nie zamierzasz na nich pokonywać dużych dystansów. Co do zasady jednak najtańszym rozwiązaniem na transport jest zdecydowanie transport publiczny. Bilet jednorazowy kosztuje 1,50 euro i pozwala Ci korzystać z niego wraz z przesiadkami przez 100minut od skasowania. Dostępne są także bilety 24h/48h/72h i 7 dniowe. Więcej na temat biletów znajdziesz TUTAJ.

Roma Pass – bilety wstępu w Rzymie

Jeśli planujesz sporo i intensywnie zwiedzać w Rzymie, a przy tym dużo korzystać z transportu publicznego – warto rozważyć zakup karty turystycznej Roma Pass. To jednak, czy taka karta Ci się opłaci zależy od tego, czy rzeczywiście będziesz dużo zwiedzać i korzystać z metra czy autobusów. Jeśli nocujesz blisko atrakcji turystycznych i masz miejsca, które chcesz odwiedzić w zasięgu spaceru – karta Roma Pass nie będzie dla Ciebie opłacalna.

rzym-atrakcje-zabytki

Możesz wybrać 2 różne karty Roma Pass:

  1. Roma Pass 48h – karta na 48h, w ramach której przez 48h masz darmowy transport publiczny na terenie Rzymu, pierwsze odwiedzone państwowe muzeum  za darmo oraz zniżki do innych muzeów, darmowe wejścia do niektórych mniejszych muzeów, wejście bez kolejki do niektórych muzeów.
  2. Roma Pass 72h – karta na 72h, w ramach której przez 72h masz darmowy transport publiczny na terenie Rzymu, pierwsze 2 odwiedzone państwowe muzeum  za darmo oraz zniżki do innych muzeów, darmowe wejścia do niektórych mniejszych muzeów, wejście bez kolejki do niektórych muzeów.

Karta nalicza czas od pierwszego jej skasowania w transporcie publicznym w czytniku otwierającym bramki. Karta taka jest imienna i obowiązuje dla jednej osoby. Można ją kupić online na stronie Roma Pass, ale także w muzeach, niektórych kioskach i sklepach Tabacchi, w informacji turystycznej. Co ważne – pamiętaj, że Roma Pass nie obowiązuje w Watykanie ani na transport między Rzymem a lotniskami Ciampino i Fiumicino!

rzymskie-wakacje

Rzym – miejsce, które musisz zobaczyć przynajmniej raz w życiu!

Nie da się ukryć, że Rzym to miasto, które trzeba zobaczyć przynajmniej raz w życiu. Wieczne Miasto, do którego prowadzą wszystkie drogi to miejsce absolutnie niezwykłe, kolebka cywilizacji, potężny zbiór zabytków od starożytności przez wszystkie możliwe epoki po współczesność. To miasto samo w sobie jest muzeum pod gołym niebiem, gdzie na każdym kroku znajdziesz coś fascynującego.

rzym-atrakcje

Miejsca, które opisaliśmy w tym tekście polecamy odwiedzić w czasie Twojej pierwszej wizyty w Wiecznym Mieście. Rzym to potężne miasto, w którym jest co robić w czasie wielu wyjazdów, to jednak, co znajdziesz w tym tekście to absolutnie najważniejsze miejsca, które trzeba odwiedzić. Jesteśmy pewni, że Rzym zachwyci Cię na tyle, że będziesz tutaj regularnie wracać, a wtedy możesz być pewien, wciąż będziesz miał co podziwiać!

My jesteśmy w Rzymie od lat zakochani, mieliśmy okazję w nim mieszkać i być kilkadziesiąt razy i wciąż nie mamy dość. Właśnie dlatego razem z Anią i Marcinem z Gdziewyjechac.pl napisaliśmy świetny przewodnik po Wiecznym Mieście – RZYMBOOK. To miasto to istna kopalnia zabytków i historii zebrana w granicach jednego, jedynego w swoim rodzaju Wiecznego Miasta. Pięknych rzymskich wędrówek!

rzym-atrakcje
Dziękujemy!

We wpisie tym znajdziesz linki afiliacyjne. Rezerwując nocleg za ich pomocą otrzymujemy małą prowizję, dzięki której utrzymujemy bloga. Cena dla Ciebie pozostaje taka sama, my zaś możemy dalej tworzyć tutaj treści dla szukających podróżniczych inspiracji. Z góry dziękujemy Ci bardzo za Twoje wsparcie w rozwoju tego bloga.

Wybierasz się w podróż?

  • Szukasz inspiracji podróżniczych? Zobacz inne nasze posty! Znajdziesz u nas sporo wpisów z Włoch!
  • Zobacz nasze interaktywne przewodniki po Malcie w formie e-booków! Idealne kompendium wiedzy na temat Malty!
  • Jesteśmy autorami świetnego przewodnika po Rzymie – sprawdź RZYMBOOK.PL!
  • A może masz ochotę zostawić tu po sobie ślad? Będzie nam bardzo miło, jeśli zechcesz zostawić komentarz pod tym postem! Dzięki temu wiemy, że to, co tutaj piszemy, jest przez Was czytane i że to ma sens ?
  • Zaglądnij do nas też w social mediach! Tutaj znajdziesz nas na InstagramieFacebooku i Youtubie!

Sprawdź także

17 komentarzy

antekwpodrozy.pl 15 września, 2023 - 10:15 am

Część z tych zdjęć miałem okazję zwiedzić, wiele lat temu odbyłem bardzo budżetową podróż do Rzymu 🙂

Odpowiedz
Rudeiczarne Travel Blog 15 września, 2023 - 10:22 am

Super, mamy nadzieję, że jeszcze się kiedyś wybierzesz, bo w Rzymie zdecydowanie jest co robić i podziwiać 🙂

Odpowiedz
Grzegorz z Podróże bez ości 15 września, 2023 - 12:10 pm

Mam mieszane wrażenia odnośnie Rzymu. Będę musiał wrócić, by je ugruntować. 🙂

Odpowiedz
Rudeiczarne Travel Blog 15 września, 2023 - 12:21 pm

Rzym trzeba dobrze rozplanować i podejść do niego na spokojnie 🙂 Dobry plan to podstawa, by zapałać do niego uczuciem! 🙂

Odpowiedz
Kasia 15 września, 2023 - 4:11 pm

Rzym mnie zachwycił za pierwszym i drugim razem. Za trzecim było już nieco gorzej… Może czas pojechać 4 raz i sprawdzić jak będzie 😉

Odpowiedz
Rudeiczarne Travel Blog 18 września, 2023 - 2:47 pm

Jesteśmy bardzo ciekawi, jakie będą odczucia kolejnym razem 🙂

Odpowiedz
Joanna 15 września, 2023 - 12:14 pm

W Rzymie jeszcze nie byliśmy, ale nie wykluczamy wpaść tam na jakiś fajny weekend 😉

Odpowiedz
Rudeiczarne Travel Blog 15 września, 2023 - 12:19 pm

Z Wędrownymi Motylami szykujemy fantastyczny interaktywny przewodnik po Rzymie – zaczekajcie na niego, bo warto!

Odpowiedz
Idea 18 września, 2023 - 8:20 am

W Rzymie byliśmy dwukrotnie i spędziliśmy tu łącznie 8 dni. Czy to wystarczy? Wszystko zależy To idealny czas, by zapoznać się z miastem, „ogarnąć” go i poczuć. Oczywiście, nie udało nam się zwiedzić wszystkich godnych uwagi miejsc, ale od początku takie było nasze założenie. Planujemy jeszcze tu wrócić, ale na dłużej i być może wydarzy się to szybciej, niż się spodziewamy.

Odpowiedz
Rudeiczarne Travel Blog 18 września, 2023 - 2:46 pm

Do Rzymu zawsze jest po co wracać i dobrze jest sobie rozkładać rzymską przygodę na kilka wycieczek. W ten sposób najlepiej smakuje. A że wszystkie drogi prowadzą do Rzymu… 🙂

Odpowiedz